Luận về Thể Chất theo góc nhìn của Khắc Kỷ Nhân
Tháng mười 6, 2024
Lượn lờ trên chiếc Wave đi tới địa điểm cà phê, ngồi cà kê cùng đám bạn trên chiếc ghế xếp. Những khát vọng làm giàu, hạnh phúc cứ ra rả trong cuốn họng chực chờ phát ra khi tới lượt mình. Tất cả những mục tiêu, những khát vọng sống và vật chất trên đời này, điều chi ta có thể sở hữu hoàn toàn? Nếu chủ nghĩa Khắc Kỷ luôn ra rả về kỷ luật tâm trí, vùng đen vùng trắng. Vậy cái cầu giữa ta với Thế Giới là chi?. Đặt ly cà phê đen xuống và ta tự tin phán: ” Tài sản lớn nhất của ta lại chính là cơ thể ta”. Phải, món quà quý báu nhất của tất cả món quà. Hãy chân quý nó, hãy suy nghĩ về nó. Hãy bàn về nó.
Khái niệm về thể chất trong chủ nghĩa Khắc Kỷ
Thể chất, đối với những người theo chủ nghĩa Khắc Kỷ, là sự chịu đựng, là một phương tiện giúp rèn luyện tinh thần, ý chí và cách phản ứng trước khó khăn.
Epictetus, một trong những triết gia Khắc Kỷ nổi tiếng, từng nói rằng: “Không phải cơ thể yếu đuối mà là tinh thần không được rèn luyện.” Điều này cho thấy người Khắc Kỷ coi trọng tinh thần hơn thể chất, nhưng cũng không phớt lờ việc duy trì sức khỏe cơ thể. Đối với họ, việc giữ cơ thể khỏe mạnh là cần thiết. Sự khỏe mạnh của cơ thể là công cụ để duy trì sự vững vàng của tinh thần.
Tinh thần chấp nhận và kiên nhẫn trước nghịch cảnh.
Một trong những bài học quan trọng mà chủ nghĩa Khắc Kỷ dạy về thể chất là sự chấp nhận đối với những gì không thể thay đổi, chẳng hạn như bệnh tật hoặc tai nạn. Người Khắc Kỷ cho rằng cuộc sống luôn đầy rẫy những điều mà chúng ta không thể kiểm soát, và cơ thể con người, với tất cả những giới hạn của nó, cũng không ngoại lệ. Marcus Aurelius, trong cuốn “Suy tư” (Meditations), đã viết rằng: “Cơ thể chúng ta không thuộc về chúng ta. Nó chỉ là thứ tạm thời mà chúng ta được giao phó để chăm sóc.” Điều này có nghĩa là cơ thể không phải là điều mà chúng ta có toàn quyền kiểm soát, và việc lo lắng, sợ hãi về bệnh tật hay những khuyết tật của cơ thể chỉ khiến tinh thần thêm gánh nặng. Nhưng cũng không có nghĩa là Marcus không có trách nhiệm chăm sóc nó. Marcus là vị vua của thời loạn lạc. Sẽ thật nực cười, nếu Marcus không có cơ thể cường tráng để vừa viết nhật ký vừa đối đấu với các xung đột biên giới và chính trị.
Ngay cả với Chrysippus, người quan trọng không kém trong chủ nghĩa Khắc Kỷ, giúp hệ thống hóa lại các học thuyết cũng là một người có thói quen chạy điền kinh. Và Epictetus, dân chơi thành Rome, với đôi chân liệt từ lúc còn là nô lệ, vẫn giữ cho mình thói quen cử tạ.
Người Khắc Kỷ không xem bệnh tật là một thảm họa, mà là một phần tự nhiên của cuộc sống. Họ tin rằng mọi người nên học cách chấp nhận nó với một thái độ điềm tĩnh và không than phiền. Epictetus từng nói: “Đừng cầu nguyện rằng cuộc sống của bạn không có bệnh tật, mà hãy cầu nguyện rằng bạn có sức mạnh để chịu đựng chúng.” Điều này phản ánh niềm tin rằng con người cần tập trung vào việc kiểm soát phản ứng của mình trước các tình huống khó khăn, thay vì cố gắng tránh né chúng.
Rèn luyện thể chất như một phần của quá trình rèn luyện tinh thần
Dù chủ nghĩa Khắc Kỷ không đặt nặng vấn đề vẻ ngoài hay sức mạnh thể chất, nhưng họ vẫn coi trọng việc chăm sóc cơ thể và rèn luyện thể lực. Lý do là vì việc rèn luyện thể chất có thể giúp con người phát triển tính kiên trì, tự chủ và khả năng chịu đựng. Người Khắc Kỷ cho rằng cơ thể khỏe mạnh sẽ hỗ trợ cho tinh thần minh mẫn, và ngược lại, tinh thần kiên cường sẽ giúp con người chịu đựng những đau đớn, khó khăn liên quan đến thể xác một cách bình thản hơn.
Seneca, một triết gia Khắc Kỷ người La Mã, đã từng khuyến khích việc thực hành các bài tập thể chất như một phần của quá trình rèn luyện ý chí. Ông cho rằng sự chịu đựng những khó khăn về thể chất sẽ giúp con người phát triển sức mạnh tinh thần. Seneca viết: “Hãy chịu đựng đói khát, lạnh lẽo và những điều không thoải mái. Những điều này sẽ giúp bạn rèn luyện để sẵn sàng đối mặt với những khó khăn lớn hơn trong cuộc sống.”
Việc rèn luyện thể chất trong chủ nghĩa Khắc Kỷ không nhất thiết phải phức tạp hay đòi hỏi sự khắc nghiệt quá mức ( Tùy mỗi người) . Người Khắc Kỷ khuyến khích lối sống giản dị, điều độ và hợp lý, từ việc ăn uống đến việc nghỉ ngơi và rèn luyện. Họ cho rằng cơ thể cần được duy trì ở một trạng thái vừa đủ để phục vụ tinh thần, nhưng không cần phải vượt quá mức cần thiết. Điều này có nghĩa là người Khắc Kỷ không theo đuổi sự hoàn hảo về thể chất hay tập trung quá mức vào việc cải thiện hình thể, mà chỉ quan tâm đến sức khỏe cơ bản để phục vụ mục tiêu cao hơn – đó là sự kiểm soát tinh thần và phát triển trí tuệ.
Nhưng với tôi thì có một người bạn Singapore luôn dạy tôi rằng: ” Everything is the two-way street”. Mình cũng tò mò muốn biết cái khái niệm siêu nhân (Übermensch) mà Nietzche muốn nói đến là gì?
Thái độ đối với việc trao lại món quà
Một khía cạnh quan trọng khác của thể chất trong chủ nghĩa Khắc Kỷ là thái độ đối với sự già nua và cái chết. Với người Khắc Kỷ, già nua không phải là một điều đáng sợ, mà là một phần tự nhiên của cuộc sống. Họ xem sự lão hóa của cơ thể như một điều không thể tránh khỏi, và điều quan trọng là con người phải chấp nhận điều này với sự bình thản.
Marcus Aurelius đã viết: “Mọi thứ trong tự nhiên đều thay đổi và mất đi. Điều này là không thể tránh khỏi, và nó cũng không phải là một điều xấu.” Người Khắc Kỷ không tìm cách né tránh cái chết hay sợ hãi nó, vì họ tin rằng cái chết chỉ là sự chuyển tiếp tự nhiên trong vòng tuần hoàn của cuộc sống. Thay vì lo lắng về cái chết, họ tập trung vào việc sống một cuộc đời tốt đẹp và đầy ý nghĩa. Điều này bao gồm việc chăm sóc cả cơ thể và tinh thần, nhưng không bị ám ảnh bởi sự suy tàn của thể chất.
Rèn luyện thể chất đối với họ là một cách để rèn luyện tinh thần kiên cường, tự chủ, và khả năng chịu đựng trước những khó khăn. Những bài học của chủ nghĩa Khắc Kỷ về thể chất không chỉ áp dụng trong cuộc sống cổ đại, mà còn mang lại giá trị thực tiễn trong cuộc sống hiện đại, nơi con người vẫn phải đối mặt với những thử thách liên quan đến sức khỏe, bệnh tật và sự suy yếu của cơ thể theo thời gian.
Khi viết xong bài này, tôi mới nhớ ra tôi nợ anh bạn phòng Gym ăn chay của tôi một buổi Leg Day.
Sui Generis