Phú Yên bị “điểm tên” khi để xảy ra nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai

(Xây dựng) – Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận về trách nhiệm của UBND tỉnh Phú Yên trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, khai thác cát, đất, đá, sỏi. Qua kiểm tra, Thanh tra Chính phủ thấy công tác quản lý, sử dụng đất đai; hoạt động khai thác đất, cát, đá, sỏi trên địa bàn tỉnh còn một số tồn tại, thiếu sót.

Thông báo kết luận số 2094/TB-TTCP của Thanh tra Chính phủ.

Nhiều sai sót trong quản lý đất đai

Theo Thanh tra Chính phủ, công tác lập, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm của tỉnh chưa sát với thực trạng tình hình phát triển kinh tế – xã hội ở địa phương dẫn tới một số chỉ tiêu thực hiện chưa đạt yêu cầu; quy hoạch đất đai và một số quy hoạch ngành còn thiếu đồng bộ; nhiều khu vực quy hoạch ngành chưa thống nhất với quy hoạch sử dụng đất, gây khó khăn trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai; việc rà soát, đối chiếu quy hoạch chưa chặt chẽ nên có hiện tuợng cho phép hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất không phù hợp.

Cùng với đó, việc giao đất lâm nghiệp theo Nghị định 163/1999/NÐ-CP còn nhiều tồn tại, như: Không bàn giao thực địa, không xác định ranh giới dẫn đến việc chồng lấn, phát sinh tranh chấp. Tình trạng lấn chiếm, xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp còn diễn ra trên diện rộng trong thời gian dài nhưng không được các cơ quan quản lý Nhà nước, các cấp chính quyền địa phương xử lý dứt điểm theo quy định, tiềm ẩn nguy cơ khiếu kiện đông người, phức tạp…

Thanh tra Chính phủ chỉ ra một số sai sót trong công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh như: Khu đất đấu giá nhà ở tại lô đất ký hiệu số 3, phía Đông đường Hùng Vương, thành phố Tuy Hoà; một số thửa đất tại phường Hòa Hiệp Bắc, thị xã Đông Hòa… Việc thực hiện sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước trên địa bàn còn chậm, việc cho phép bán một số cơ sở nhà đất công thuộc sở hữu Nhà nước theo Nghị quyết của HĐND tỉnh chưa thực hiện đúng Nghị định số 167/2017/NĐ-CP của Chính phủ.

Khu đất thuộc dự án Đắc Lộc Hotel của Công ty TNHH Thuỷ sản Đắc Lộc.

Thanh tra Chính phủ cũng điểm tên một số dự án được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư hoặc đã được giao đất, cho thuê đất nhưng các nhà đầu tư chậm hoặc không triển khai thực hiện như: Dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Cù Lao Mái Nhà của Công ty TNHH Xuân Thiện Ninh Bình; dự án Làng du lịch quốc tế ven biển thành phố Tuy Hoà của Công ty TNHH Bắc Âu Biệt thự và Resort; dự án Khu du lịch biển đảo cao cấp Sunrise Phú Yên của Công ty TNHH Sunrise Phú Yên; dự án Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam của Công ty New City Việt Nam; dự án Bệnh viện đa khoa Quốc tế Phú Yên của Công ty CP Pymepharco.

Qua thanh tra còn phát hiện việc UBND tỉnh Phú Yên chấp thuận chủ trương đầu tư dự án nhà ở xã hội Nam Hùng Vương nhưng không có trong chương trình phát triển nhà ở xã hội được phê duyệt; việc lựa chọn nhà đầu tư dự án theo hình thức chỉ định là chưa đúng quy định của Bộ Xây dựng; nhiều trường hợp không đúng đối tượng vẫn được xét mua nhà ở xã hội…

Tỉnh Phú Yên không đấu thầu để lựa chọn chủ đầu tư đối với dự án Khu đô thị mới Bắc Lục Khẩu (Khu A); chấp thuận chủ trương đầu tư không xem xét kỹ về nguồn gốc đất, dẫn đến vướng mắc về giải phóng mặt bằng và tạm thu tiền sử dụng đất khi chưa được giao đất như: Dự án Đắc Lộc Hotel của Công ty TNHH Thuỷ sản Đắc Lộc; không thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện giao đất, cho thuê đất theo quy định đối với dự án Khu du lịch biển Bãi Xép và chưa thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện đầu tư, phê duyệt phương án trồng rừng thay thế tại dự án Khu du lịch sinh thái biển Sao Mai của Công ty Cổ phân Xây dựng TMDL Sao Việt…

Tỉnh chưa kịp thời ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định; xác định tiền sử dụng đất không đúng mục đích sử dụng đối với 6 dự án (đất nông nghiệp trong dự án thương mại dịch vụ), gây thất thu ngân sách Nhà nước với tổng số tiền 21,731 tỷ đồng; nợ đọng nghĩa vụ tài chính về tiền đất tính đến ngày 30/6/2022 còn nợ 54,61 tỷ đồng…

Công tác quản lý khoáng sản chưa chặt chẽ

Qua kiểm tra, Thanh tra Chính phủ chỉ ra việc cấp phép khai thác khoáng sản chưa đồng đều giữa các địa phương. Việc cấp phép mỏ cát VLXD sông Đà Rằng không đúng quy định; dự án nạo vét khơi thông luông lạch cửa Đà Diễn theo hình thức xã hội hóa chưa thực hiện đúng trình tự thủ tục, không đăng ký sản lượng thu hồi, chưa phê duyệt tiền cấp quyền khai thác, xác định cao độ cũng như thời gian đổ tạm khối lượng đã nạo vét, dẫn đến lũ cuốn trôi khối lượng tạm trữ tại bãi chứa làm tăng chi phí nạo vét.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc cấp phép mỏ cát VLXD sông Đà Rằng không đúng quy định.

Hoạt động quản lý sau cấp phép chưa chặt chẽ, một số đơn vị còn vi phạm về lắp đặt trạm cân, khai thác vượt sản lượng được cấp phép, khai thác trước khi được thuê đất. Đối với các mỏ khoáng sản được cấp phép theo quy định tại Điều 64 Luật Khoáng sản (cấp phép phục vụ công trình) công tác quản lý sau cấp phép còn lỏng lẻo, khai thác vượt sản lượng được cấp phép; một số mỏ đất được cấp phép từ năm 2016 vẫn chưa được đưa vào khai thác…

Thanh tra còn chỉ ra những sai sót trong việc phê duyệt tạm tính một số mỏ khoáng sản chưa đúng quy định tại Luật Khoáng sản; việc tính tiền thu thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường chưa áp dụng đúng quy định; chưa áp dụng đầy đủ phương pháp tính phí bảo vệ môi trường theo quy định; Cục Thuế tỉnh không áp dụng hệ số quy đổi từ thể thành phẩm sang thể nguyên khai để tính phí bảo vệ môi trường…

Ngoài ra, tỉnh Phú Yên còn chậm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với dự án đầu tư khai thác mỏ vàng gốc Hòn Mò O tại xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh; dự án Khu đô thị cao cấp Vườn Phượng Hoàng, thành phố Tuy Hoà thuộc Khu kinh tế Nam Phú Yên và dự án Khu du lịch liên hợp cao cấp New City Việt Nam.

Tại Kết luận Thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra trách nhiệm chính để xảy ra các sai phạm về quản lý, sử dụng đất đai, khai thác đất, đá, cát, sỏi và việc thực hiện các dự án đầu tư ngoài ngân sách có sử dụng đất trước hết thuộc Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực; Giám đốc các Sở: Kế hoạch và Đầu tư, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tài chính; Cục trưởng Cục Thuế; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố; Chủ đầu tư các dự án có sai phạm và các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Kiến nghị xử lý các sai phạm

Trước những tồn tại, thiếu sót và sai phạm trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm để có hình thức xử lý đúng quy định đối với Chủ tịch UBND tỉnh, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên phụ trách qua các thời kỳ và chỉ đạo làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan theo phân cấp cán bộ đã để xảy ra vi phạm, khuyết điểm nêu trong Kết luận Thanh tra.

Bên cạnh đó, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên căn cứ vào kết quả thanh tra và các quy định của pháp luật có liên quan tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm để xử lý theo thẩm quyền, đúng quy định pháp luật; chỉ đạo Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của từng tổ chức, cá nhân có liên quan đến các thiếu sót, vi phạm được nêu trong Kết luận Thanh tra, từ đó xác định hình thức xử lý đúng quy định của pháp luật.

Trong đó, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo các cơ quan chức năng xử lý về kinh tế với tổng số tiền gần 270 tỷ đồng. Trong đó, thu hồi 24,902 tỷ đồng tạm ứng vốn đầu tư xây dựng cơ bản; truy thu tiền thuê đất 3,123 tỷ đồng do xác định tiền sử dụng đất không đúng mục đích và số tiền nợ thuế của doanh nghiệp khai thác mỏ 2,57 tỷ đồng. Bên cạnh đó, đôn đốc, thu hồi nộp ngân sách Nhà nước tiền sử dụng đất các tổ chức, cá nhân còn nợ 54,61 tỷ đồng; yêu cầu các chủ dự án nộp tiền ký quỹ số tiền 128,513 tỷ đồng. Giảm trừ chi phí đầu tư các dự án 44,417 tỷ đồng; thu hồi 3,677 tỷ đồng của 16 dự án bị giảm trừ sau khi phê duyệt quyết toán hoàn thành theo quy định.

Tổng Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính phối hợp với các Sở, ngành liên quan kiểm tra, rà soát trên cơ sở tính đúng, tính đủ và chịu trách nhiệm về việc xác định lại giá đất đối với các dự án: Trung tâm TMDV Showroom ôtô, khách sạn và Văn phòng cho thuê Dũng Tiến; Dự án làng du lịch quốc tế ven biển thành phố Tuy Hoà của Công ty TNHH Bắc Âu Biệt thự và Resort; xác định tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ tại dự án Khu du lịch sinh thái Núi Thơm, du lịch biển Bãi Xép và du lịch biển Sao Mai của Công ty Cổ phần Xây dựng TMDL Sao Việt… Đồng thời, giải quyết dứt điểm những tồn tại, sai phạm đối với một số dự án.