Khoa Học – Công Nghệ và Con Đường Phát Triển Tự Chủ Công Nghệ của Việt Nam: Bài Học từ Trung Quốc và Tầm Nhìn Chuyển Đổi Số

Tháng mười 30, 2024

Trong bối cảnh chuyển đổi số và toàn cầu hóa, nhiều quốc gia đã nhận ra tầm quan trọng của việc thúc đẩy KH-CN nhằm tăng cường sức mạnh kinh tế và quốc phòng. Mỹ và Trung Quốc hiện là hai “ông lớn” trong cuộc đua này, với các khoản đầu tư khổng lồ vào các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ sinh học, và năng lượng mới. Cuộc cạnh tranh không chỉ diễn ra trên phương diện kinh tế, mà còn cả về mặt chính trị và quân sự, khi hai quốc gia này tìm cách mở rộng tầm ảnh hưởng của mình thông qua những bước đột phá về công nghệ.

Kế hoạch “Made in China 2025”

Trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã đạt được những bước tiến lớn trong nhiều lĩnh vực KH-CN. Công nghệ AI và tự động hóa là một trong những điểm sáng, với các công ty hàng đầu như Baidu, Alibaba, và Tencent dẫn đầu các nghiên cứu và ứng dụng trong AI, tự động hóa và thiết bị bay không người lái. Các tiến bộ trong nông nghiệp, y tế, và bảo vệ môi trường cũng giúp Trung Quốc cải thiện năng suất và chất lượng cuộc sống. Đồng thời, các thành tựu trong lĩnh vực ô tô năng lượng mới, máy nông nghiệp, và thiết bị công nghiệp giúp gia tăng năng lực cạnh tranh quốc tế

Cơ sở hạ tầng và đầu tư

Tổng quan, chiến lược “Made in China 2025” không chỉ là một chính sách nâng cao sức mạnh kinh tế mà còn là một lời khẳng định vị thế công nghệ của Trung Quốc trong thế giới hiện đại, với mục tiêu xa hơn là vượt qua các quốc gia phát triển khác để định hình tương lai công nghệ toàn cầu.

Xây dựng nền tảng nhân lực KH-CN

Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu trong việc tích hợp KH-CN vào sản xuất, rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng. Nhờ vào các công nghệ tiên tiến như laser, AI, và công nghệ bảo vệ môi trường, Trung Quốc đã cải thiện đáng kể năng suất và giảm tiêu thụ năng lượng cũng như lượng khí thải. Các doanh nghiệp lớn tại Trung Quốc, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ xanh, đang ứng dụng AI vào quy trình sản xuất để nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động môi trường, góp phần cải thiện chất lượng môi trường quốc gia​

Chính sách bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

Từ những bài học này, các quốc gia có thể học hỏi cách xây dựng lực lượng nhân sự KH-CN mạnh mẽ và các chính sách bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ vững chắc để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ toàn cầu.

Thúc đẩy đào tạo và phát triển nguồn nhân lực KH-CN

Việt Nam nên thúc đẩy hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia có nền KH-CN phát triển như Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Việc mở rộng các chương trình hợp tác quốc tế không chỉ giúp Việt Nam tiếp cận công nghệ mới mà còn tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt có cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Đồng thời, chính phủ cần khuyến khích đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) trong nước bằng các ưu đãi thuế, hỗ trợ tài chính cho các doanh nghiệp ĐMST và khuyến khích doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào lĩnh vực công nghệ cao​.

Bài học về chuyển giao công nghệ và thương mại hóa

Những khuyến nghị trên đây sẽ góp phần định hướng Việt Nam trở thành quốc gia có nền KH-CN vững mạnh, đóng vai trò tích cực trong chuỗi cung ứng toàn cầu và thúc đẩy phát triển kinh tế dựa trên đổi mới sáng tạo.

Vai trò của giới trẻ trong phát triển KH-CN Việt Nam

Với mục tiêu trở thành quốc gia công nghệ tiên tiến, Việt Nam hướng tới xây dựng một hệ sinh thái KH-CN tự chủ và tích cực tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức nghiên cứu, doanh nghiệp, và các cơ quan chính phủ để phát triển những công nghệ cốt lõi và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng sâu rộng, Việt Nam có thể học hỏi từ các quốc gia như Trung Quốc và Hàn Quốc để đẩy nhanh quá trình số hóa, nâng cao hiệu quả sản xuất và tăng cường năng lực cạnh tranh của mình trên trường quốc tế​.

1. Council on Foreign Relations. (n.d.). Is “Made in China 2025” a threat to global trade? Retrieved from 

3. Wikipedia. (n.d.). Made in China 2025. Retrieved from 

5. Congressional Research Service. (2021). “Made in China 2025” Industrial Policies: Issues for Congress (Report No. IF10964/6). Retrieved from 

7. Huang, M., Li, M., & Liao, Z. (2023). Information technology and firm’s green innovation: evidence from China. Environmental Science and Pollution Research. https://doi.org/10.1007/s11356-023-29320-z

9. Emerald Publishing. (2023). Stronger and more just? Recent reforms of China’s intellectual property rights system and their implications. Asia-Pacific Journal of Innovation and Entrepreneurship. 

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết liên quan khác