Ukraine vẫn muốn nhận chiến đấu cơ JAS 39 Gripen từ Thụy Điển

Ông Igor Zhovkva, Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, cho biết Ukraine vẫn quan tâm đến việc mua máy bay chiến đấu đa năng thế hệ 4+ JAS 39 Gripen của Thụy Điển.

Tuyên bố này được đưa ra như để hồi đáp sau những phát biểu gần đây từ phía Thụy Điển rằng việc chuyển giao các chiến đấu cơ này đã bị tạm dừng theo yêu cầu của Ukraine.

Bộ trưởng Ngoại giao Thụy Điển Tobias Billström hôm 11.7 cho hay Ukraine quyết định hoãn việc mua JAS 39 Gripens cho đến khi hoàn tất các công tác chuẩn bị để tiếp nhận máy bay chiến đấu F-16 từ Mỹ. Lý do được ông nêu ra là “việc tiếp nhận hai hệ thống máy bay chiến đấu cùng lúc – cả F-16 lẫn Gripen – sẽ là quá nhiều”.

Tuy nhiên, Kyiv phủ nhận thông tin này. Phó Chánh Văn phòng Tổng thống Zhovkva cho biết “Tôi chưa bao giờ nghe có chuyện người Ukraine không muốn nhận máy bay chiến đấu Gripen. Ngược lại, đây là chủ đề mà Tổng thống [Volodymyr Zelensky] liên tục nêu ra trước giới lãnh đạo Thụy Điển”.

Ông Zhovkva cũng lưu ý rằng hiện tại “Tổng thống Zelensky đang trao đổi với thủ tướng Thụy Điển và Bộ Quốc phòng Ukraine đang trao đổi với các cơ quan chính phủ có thẩm quyền của Thụy Điển”.

REUTERS

Ukraine đã thể hiện quan tâm đến máy bay chiến đấu Gripen từ tháng 8.2023, khi đại diện của không quân Ukraine, bao gồm cả Tư lệnh Mykola Oleshchuk, đến thăm Thụy Điển để đánh giá loại máy bay này.

Đến tháng 9, Bộ Quốc phòng Thụy Điển đã đánh giá khả năng chuyển giao máy bay chiến đấu Gripen cho Ukraine. Truyền thông cho hay Thụy Điển có thể viện trợ từ 16 đến 18 máy bay.

Tuy nhiên, đến tháng 3.2024, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson thừa nhận rằng dù việc chuyển giao Gripen không bị loại trừ thì việc cung cấp F-16 vẫn là ưu tiên hàng đầu.

Ông nhấn mạnh quyết định này không được đưa ra một cách đơn phương mà trong phạm vi liên minh các quốc gia cam kết phát triển năng lực hàng không của Ukraine, thường được biết đến với tên gọi “liên minh máy bay phản lực chiến đấu”.

Sau đó, mặc dù việc chuyển giao Gripen bị đình chỉ, Thụy Điển đã đóng góp vào năng lực phòng thủ của Ukraine bằng cách cung cấp máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không ASC 890, một tài sản quan trọng có giá trị tương đương với một phi đội chiến đấu cơ.

Với nhu cầu do chính Kyiv nêu ra về số lượng tối thiểu 128 chiến đấu cơ phương Tây để cân bằng với Nga, rõ ràng là chỉ riêng F-16 sẽ không đủ.