Cá lăng nuôi trong lồng bè tại lòng hồ thủy điện Ya Ly chết hàng loạt

Ngày 21.6, Đoàn công tác của Sở NN-PTNT tỉnh Kon Tum đã đến kiểm tra, lấy mẫu nước trên lòng hồ thủy điện Ya Ly để làm rõ tình trạng cá lăng nuôi trong lồng bè của các hộ dân chết hàng loạt.

Mất trắng tiền tỉ

Chẳng để tâm đến những cán bộ đang lấy mẫu nước, bà Vũ Thị Nguyệt (ở làng Chờ, xã Ya Ly, H.Sa Thầy) ngồi thẫn thờ trên lồng bè nhìn những con cá chết đang trôi lềnh bềnh. Với hàng chục tấn cá lăng đang chờ ngày thu hoạch, chỉ sau một đêm, gia đình bà bỗng trắng tay.

ĐỨC NHẬT

Tháng 6.2023, gia đình bà Nguyện thả 15.000 con cá lăng giống xuống lồng với giấc mơ no ấm. Với giá 9.000 đồng/con giống, gia đình bà đã đầu tư 135 triệu đồng.

Sau 1 năm chăm sóc, số cá đã đạt trọng lượng trên 2 kg/con và chuẩn bị chờ ngày xuất bán. Thế nhưng gia đình bà Nguyệt chẳng thể lường được những rủi ro của dòng nước. Rạng sáng 20.6, bà Nguyệt phát hiện cá nổi lên và bám vào tấm lưới lồng bè. Thấy sự việc bất thường, gia đình bà Nguyệt đã đem sục khí ô xy để cứu đàn cá.

Thế nhưng những nỗ lực đó cũng không cứu vãn được, đến sáng cùng ngày đàn cá lăng tiền tỉ của gia đình bà đã chết trắng cả lồng bè.

“Giá cá lăng hiện tại là 150.000 đồng/kg. Nhưng cá chết thì làm gì còn bán được với giá ấy. Với 12 tấn cá chết, gia đình tôi đành vớt lên bán đổ bán tháo để vớt vát chút đỉnh tiền đầu tư. Đàn cá trị giá 1,8 tỉ đồng cuối cùng chỉ bán được hơn 100 triệu đồng. Rồi đây chúng tôi không biết xoay xở thế nào với món nợ ngân hàng đã vay trước đó để đầu tư vào đàn cá”, bà Nguyệt nói.

ĐỨC NHẬT

Cách đó không xa, 10 lồng bè nuôi cá lăng của gia đình ông Vũ Văn Bình (60 tuổi, ở làng Chờ, xã Ya Ly) cũng chết trắng.

Ông Bình bảo rằng, đến tháng 10.2024 mới có thể thu hoạch đàn cá này. Với số lượng 30.000 con, gia đình ông có thể thu về 20 tấn cá, nếu bán với giá thị trường sẽ được khoảng 3 tỉ đồng. Thế nhưng chưa đến ngày thu, cá bỗng ngửa bụng ra chết, gia đình ông Bình đành vớt lên bán làm phân bón với giá 7.000 đồng/kg.

“Gia đình tôi đầu tư gần 270 triệu đồng cho lứa cá này. Gần 1 năm qua, mỗi ngày đều phải chi khoảng 4 triệu đồng tiền thức ăn cho cá. Nay cá bất ngờ chết, gia đình chỉ có thể vớt lên bán cho người ta ủ phân, thu về được hơn 70 triệu đồng. Số cá còn sống dưới lồng bè cũng chẳng còn bao nhiêu”, ông Bình bần thần nói.

ĐỨC NHẬT

Lấy mẫu nước để kiểm nghiệm

Theo ông Đinh Trọng Lịch, Chủ tịch UBND xã Ya Ly, trên địa bàn có 16 hộ dân nuôi 40 lồng bè trên lòng hồ thủy điện Ya Ly. Trong đó có 4 hộ dân với 20 lồng bè bị thiệt hại. Theo thống kê đến chiều 20.6, thì có khoảng 25 tấn cá chết, thiệt hại 4,8 tỉ đồng.

Ngay sau khi người dân báo cáo về vụ việc, UBND xã đã huy động 40 cán bộ xã, dân quân đến hỗ trợ người dân vớt cá đem bán.

“Xã đã dùng mạng xã hội và các kênh truyền thông khác nhằm kêu gọi cộng đồng “giải cứu” cá cho người dân. Trong chiều 20.6, UBND xã đã kêu gọi cộng đồng giải cứu được khoảng 5 tấn cá”, ông Lịch cho biết thêm.

ĐỨC NHẬT

Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Ưng Văn Thanh, Chi cục trưởng Chi cục Thú y, Sở NN-PTNT tỉnh Kon Tum cho hay, ngay sau khi sự việc xảy ra, đơn vị đã cử cán bộ đến lòng hồ thủy điện Ya Ly hướng dẫn người dân kỹ thuật sục khí ô xy để cứu số cá có nguy cơ chết. Cán bộ của đơn vị cũng hướng dẫn người dân đẩy lồng bè đến khu vực nước sâu để bảo vệ số cá còn lại.

Theo ông Thanh, vào ngày 18 – 19.6, lượng nước đổ về lòng hồ Ya Ly khá lớn. Trong khi đó hồ thủy điện Ya Ly lâu nay đã tích nước khiến lượng bùn lắng dưới mặt nước. Vào mùa mưa, thủy điện xả nước để giữ trạng thái bình thường, đồng thời nhận nước và xả nước khiến lớp bùn lắng bị xáo trộn làm cá bị thiếu ô xy. Khi kiểm tra, các cán bộ Chi cục Thú y cũng phát hiện một lượng bùn bám vào mang cá. Ngoài ra, các hộ dân cũng còn chủ quan khi nuôi cá trong khu vực nước thấp. Khi nước xuống thấp, không có phương án xử lý kịp thời.

“Mức độ thiệt hại là tương đối lớn đối với người dân ở đây. Chúng tôi đã lấy mẫu nước để phân tích, đánh giá. Tuy nhiên theo hình ảnh mà cán bộ nông nghiệp H.Sa Thầy cung cấp thì hiện nước ở lòng hồ thủy điện đục hơn so với thời điểm cách đây 1 tuần, lượng nước cũng thấp hơn nhiều so với hình ảnh mà họ đã ghi lại. Thông tin chính xác thì phải chờ các cơ quan kiểm định, đánh giá lại sau”, ông Thanh nói.