Đại biểu hỏi Bộ trưởng giải pháp nào phục hồi ‘dòng sông chết’ Bắc Hưng Hải?

Chất vấn Bộ trưởng TN-MT Đặng Quốc Khánh sáng 4.6, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) hỏi giải pháp hồi sinh các “dòng sông chết”. Bà Nga đề nghị Bộ TN-MT nêu rõ giải pháp và kế hoạch hồi sinh các dòng sông ô nhiễm trầm trọng thời gian tới, trong đó có hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.

GIA HÂN

Hồi đáp đại biểu đoàn Hải Dương, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết, luật Tài nguyên nước cũng có nội dung liên quan đến phục hồi các “dòng sông chết”. Thực tế, các dòng sông như Bắc Hưng Hải, sông Nhuệ, sông Đáy, sông Cầu đang ô nhiễm nặng. “Tuy nhiên các dòng sông chết phải là sông vừa ô nhiễm nhưng không có dòng chảy”, ông Khánh nêu.

Về giải pháp, lãnh đạo Bộ TN-MT cho biết vừa qua các địa phương và Bộ TN-MT đã tích cực nhưng “chưa cải tạo được bao nhiêu”. Lý do hầu hết các khu công nghiệp đều xả thải ra các dòng sông này. 

Hiện tỉnh Hưng Yên đã ban hành quy chuẩn riêng của tỉnh kiểm soát xả thải khu công nghiệp. Nhưng  thực tế các cụm công nghiệp hay làng nghề vẫn chưa xử lý được, trong đó việc xử lý nước thải ở các làng nghề chưa dứt điểm được. Do nguồn lực đầu tư hệ thống thu gom, xử lý còn thiếu.

Ông Khánh cũng cho biết, các đô thị lớn như Hà Nội một ngày xả thải 260.000 m³ vào Bắc Hưng Hải, còn lại xả thải vào Nhuệ Đáy khoảng 65% nước thải sinh hoạt. Hà Nội đã quy hoạch các nhà máy ở Gia Lâm, Long Biên với công suất 180.000 m³/ngày đêm. 

“Các địa phương cùng nhau chung tay xử lý nước thải đồng bộ. Phải tạo dòng chảy, dòng sông phải có dòng chảy và lưu thông. Kênh Bắc Hưng Hải có thời điểm treo, nước sông Hồng không chảy vào Bắc Hưng Hải được”, ông Khánh nói. 

Hiện Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã chỉ đạo làm trạm bơm cục bộ cho Bắc Hưng Hải nhưng thực chất đây không phải giải pháp căn cơ. Giải pháp căn cơ là phải giữ được nước, điều hòa được dòng chảy. 

Bên cạnh đó, luật Tài nguyên nước có hiệu lực từ 1.7, Bộ TN-MT sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ thành lập ngay Ủy ban điều phối lưu vực sông, là trách nhiệm chung của các tỉnh, các bộ ngành. 

Về đầu tư công, sẽ tham mưu báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội nguồn lực đầu tư công giai đoạn 2026 – 2030 quan tâm xử lý các dòng sông ô nhiễm.

Dùng ao, hồ xử lý ngập úng đô thị

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) cho biết, trong những nguyên nhân gây ra ngập úng tại các đô thị, nhất là các đô thị lớn, là các công trình bê tông, khu dân cư lấn chiếm ao, hồ. Ông đề nghị Bộ trưởng TN-MT cho biết giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng này.

GIA HÂN

Đồng ý với đại biểu Thông, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho rằng việc lấn chiếm ao hồ là một trong những nguyên nhân gây ngập úng trong quá trình phát triển đô thị. Lý do trước đây chưa làm bài bản quy hoạch, nhất là đánh giá tác động môi trường. 

“Chúng ta chủ yếu làm quy hoạch phát triển đô thị, hạ tầng, dân cư nhưng chưa tính thật sâu, thật sát đến định hướng lâu dài. Tại sao trước đây chúng ta không ngập?”, ông Khánh đặt vấn đề và giải thích trước đây có ao, hồ điều tiết, tích trữ nước. Ao, hồ còn làm cảnh quan cho đô thị.

Trước đây, nếu bị ngập úng thì cho chảy tràn nhưng hiện nay quá trình phát triển đô thị nên không còn ngăn. Hệ thống thoát nước của đô thị khi có mưa lớn chưa đảm bảo ứng phó được. 

Muốn chống ngập úng phải giải quyết đồng bộ những vấn đề này, đặc biệt ở Hà Nội, TP.HCM.

“Trong các khu đô thị mới tôi cũng muốn có nhiều ao, hồ, vừa tạo cảnh quan, cũng chính là nơi tích trữ nước khi mưa lớn và chống tràn ngập úng đô thị”, ông Khánh chia sẻ.