Gia Cát Lượng – kỳ tài thiên hạ hay được nâng tầm quá mức?

Vì tất cả những lý do đó, Gia Cát Lượng quyết định phải xuất quân tấn công Ngụy. Nhận thấy rõ khó khăn chủ đạo với quân Thục vẫn là vấn để vận chuyển lương thảo khó khăn, nên ông cử Trương Duệ và Tưởng Uyển cùng quản lý công việc ở hậu phương. Sau khi điểm binh, chọn tướng, Gia Cát Lượng quyết định dẫn toàn quân tập trung về phía bắc của Hán Trung để tiến binh sang Kỳ Sơn, trực chỉ Trường An. Bấy giờ Ngụy Diên xin Gia Cát Lượng cấp cho mình 5000 kỵ binh cùng 5000 quân vận lương. Ý định của Ngụy Diên là ông sẽ đem quân xuất phát từ Bao Trung, đi men theo núi Tần Lĩnh sang phía đông, sau đó qua đường hang Tý Ngọ để lẻn đến tập kích Trường An. Theo suy nghĩ của Ngụy Diên, phò mã Hạ Hầu Mậu trấn thủ Trường An là người hèn nhát vô mưu; nếu thấy quân Thục bất thần xuất hiện, tất bỏ thành mà chạy. Quan viên trong thành chẳng ra đâu vào đâu, nhưng lương thảo sung túc, đủ để Ngụy Diên chống giữ đợi đại quân của Gia Cát Lượng. Bấy giờ hai bên hợp binh, tất có thể bình định được vùng Quan Trung rồi.

Nhưng nhận định như vậy là đã quá đơn giản hóa tình hình và có tâm lý cầu may. Kỳ thực mưu kế của Ngụy Diên phụ thuộc quá nhiều vào suy đoán đầy cảm tính của cá nhân ông. Ngụy Diên bảo rằng Hạ Hầu Mậu nhất định sẽ chạy, nhưng lỡ không chạy thì sao? Mà nếu Hạ Hầu Mậu có chạy, thì các tướng lĩnh vẫn có thể đóng cổng thành cố thủ chứ. Hơn nữa, danh tướng nước Ngụy là Quách Hoài ở ngay gần đó, nghe tin Trường An bị vây tất nhiên tức tốc đem quân đến cứu. Ngụy Diên chỉ có 1 vạn người, làm sao chống lại được, khi ấy thì chính quân Thục mới là bên bị vây khốn. Bên cạnh đó, Ngụy Diên cho rằng đại quân Gia Cát Lượng có thể đi từ Tà Cốc lên phía bắc ngay sau đó, nhưng lại bảo rằng nếu đường tiến quân khó khăn, cả tháng vẫn chưa đến nơi thì làm sao? Nên nhớ, bất luận là Tý Ngọ hay Tà Cốc đều phải qua đỉnh cao sườn dốc, đường đi hiểm trở, khí hậu thất thường, hành trình thực khó chính xác. Đường xa tập kích, cơ hội khó lường. Dùng binh ngàn dặm, càng phải thận trọng. Huống chi quân của Ngụy Diên phải trèo đèo lội suối, gian khổ muôn phần, đến Trường An thì như dây cung đã căng hết cỡ, làm sao địch nổi quân Ngụy nhàn nhã chờ đợi? Cho nên Gia Cát Lượng thận trọng không dùng kế của Ngụy Diên là đúng. Kế hoạch vẫn được ông giữ nguyên là toàn bộ đại quân sẽ đi từ hướng Kỳ Sơn rồi tiến vào Lũng Hữu.

Dù mất Mạnh Đạt làm nội ứng, nhưng Gia Cát Lượng vẫn y theo kế hoạch xuất quân vào mùa xuân năm 228. Ông cử lão tướng Triệu Vân cùng phó tướng Đặng Chi lĩnh một cánh quân đi theo đường Tà Cốc ra huyện My làm nghi binh, giả vờ là sẽ đánh vào nơi này. Trong khi đó, đích thân Gia Cát Lượng dẫn đại quân tiến ra Kỳ Sơn.