Hướng tới sản xuất xanh để tạo đà phát triển ngành Da giày

(Xây dựng) – Bên cạnh những cơ hội lớn, ngành Da giày đang còn phải đối mặt với hàng loạt những thách thức mới đòi hỏi phải đổi mới bằng cách hướng tới sản xuất xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn.

Doanh nghiệp da giày chủ động sản xuất xanh để đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của thị trường.

Ngành xuất khẩu chủ lực

Trong Chiến lược phát triển ngành Dệt may và Da giày Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 (theo Quyết định số 1643/QĐ-TTg), da giày được xác định là một trong các ngành xuất khẩu chủ lực của đất nước; có sản phẩm chất lượng, cạnh tranh trên thị trường thế giới, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước; giữ vững vị trí thứ hai trong nhóm các quốc gia sản xuất và xuất khẩu sản phẩm da giày hàng đầu thế giới.

Mục tiêu của ngành Da giày, đến năm 2030, tổng kim ngạch xuất khẩu giày dép, túi xách đạt 38 – 40 tỷ USD. Đến năm 2035, ngành sẽ phát triển hiệu quả và bền vững theo mô hình kinh tế tuần hoàn; hoàn thiện chuỗi giá trị sản xuất trong nước; tham gia hiệu quả vào chuỗi giá trị toàn cầu; phát triển được một số thương hiệu tầm khu vực và thế giới.

Các chuyên gia kinh tế nhận định, với chiến lược tổng thể nói trên, Việt Nam đang quyết tâm giữ ngành Da giày là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực hàng đầu thế giới. Để có thể thực hiện quyết tâm này, nhà quản lý đã và đang từng bước xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách để triển khai thực hiện có hiệu quả chiến lược này. Các doanh nghiệp ngành Da giày sẽ đóng góp cho việc hoàn thành chiến lược đó…

Xanh hoá là con đường bắt buộc với ngành Da giày để tham gia chuỗi cung ứng.

Sở dĩ da giày có thể xuất khẩu cao vào châu Âu nhờ Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu – Việt Nam (EVFTA) nhưng khi cơ chế điều chỉnh biên giới carbon của EU (CBAM) có hiệu lực, nếu không thỏa mãn tiêu chí của CBAM, dù có EVFTA, các doanh nghiệp Việt cũng không thể xuất khẩu vào Châu Âu.

Cũng theo các chuyên gia phân tích, doanh nghiệp phải phát triển được năng lực tự thiết kế; giá thành sản xuất phải có chi phí thấp nhất để nâng sức cạnh tranh. Về phía Nhà nước cần ban hành sớm các chính sách khuyến khích nội địa hóa nguyên liệu, khuyến khích thực hiện các yêu cầu về phát triển bền vững.

Hướng tới sản xuất xanh, phát triển bền vững

Để có thể hiện thực hóa những mục tiêu nói trên, ngành Da giày còn rất nhiều việc phải làm. Trong đó, yếu tố quan trọng là hướng đến sản xuất xanh, tuân thủ các điều kiện quy định mà thị trường thế giới đưa ra.

Nếu như trước đây các hoạt động phát triển bền vững chủ yếu do khách hàng đưa ra và mang tính khuyến khích thì ngày nay đã được luật hóa thông qua chính sách được ban hành từ Chính phủ của các quốc gia nhập khẩu sản phẩm da giày lớn như Mỹ, EU.

Điều này cho thấy chuỗi cung ứng đã thay đổi và thách thức đặt ra là doanh nghiệp xuất khẩu cần phải chuẩn bị như thế nào để tuân thủ các quy định mới và tham gia vào chuỗi cung ứng bền vững. Yếu tố “xanh” trong sản xuất là yêu cầu rất quan trọng. Doanh nghiệp cần xác định làm thế nào để giảm thiểu khí thải carbon trong quá trình sản xuất…

Bàn về xu thế tất yếu này, ông Maxime Rogeon, Trưởng Bộ phận Da giày của Công ty Decathlon Việt Nam phân tích, mặc dù Việt Nam hiện đang có nhiều lợi thế như: Các nhà sản xuất lớn trên thế giới đều có cơ sở sản xuất tại Việt Nam; thị trường lớn nhờ các FTA; tự chủ được khoảng 50% nguyên liệu nhưng với nhiều đối thủ cạnh tranh như Indonesia, hiện đang có mức thuế nhập khẩu vào Mỹ tốt hơn Việt Nam, Việt Nam cần phải có những giải pháp về logistics xanh, giải pháp về nguồn cung ứng và vận chuyển nhanh hơn nữa.

Các doanh nghiệp da giày cần tập trung vào các tiêu chuẩn của yêu cầu phát triển bền vững.

Ngành Da giày Việt Nam cần phải có cuộc cách mạng lần thứ tư thật sự; cần có chính sách khuyến khích ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo trong sản xuất. Việt Nam cũng cần cơ cấu lại ngành sản xuất giày dép. Hiện có nhiều quy trình sản xuất, mô hình kinh doanh bền vững giúp tiết kiệm nhiều hơn mà Việt Nam có thể áp dụng. Việt Nam cũng cần sáng tạo các mô hình kinh doanh mới.

Khẳng định vai trò quan trọng của yếu tố phát triển bền vững, Phó Chủ tịch Hiệp hội Da giày túi xách Việt Nam (LEFASO) Diệp Thành Kiệt cho biết, trong lĩnh vực thời trang, các thị trường lớn và các thương hiệu lớn là người dẫn dắt cuộc chơi. Do vậy, để có thể thực hiện được các mục tiêu của chiến lược tổng thể, giữ vững được vị trí xuất khẩu cao, các doanh nghiệp da giày Việt Nam buộc phải tuân theo các quy định của cuộc chơi. Cụ thể, các doanh nghiệp cần tập trung vào các tiêu chuẩn của yêu cầu phát triển bền vững.

“Các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sẽ không có ý nghĩa nếu các doanh nghiệp không đáp ứng các yêu cầu về phát triển bền vững của thị trường”, ông Diệp Thành Kiệt nhận định.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Hòa – Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) cho hay, một số doanh nghiệp sau khi tuân thủ quy trình sản xuất xanh đang gặt hái thành công khi quá tải đơn hàng. Phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn là hướng đi bắt buộc và sống còn không chỉ riêng doanh nghiệp mà cho cả nền kinh tế của quốc gia.