Khánh thành Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam tại Liên bang Nga

Sáng 12/8 (giờ Moskva), Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Quốc phòng Việt Nam tham dự Lễ khánh thành Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam tham gia chiến đấu bảo vệ Thủ đô Moskva trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (1941-1945).

Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam tại Liên bang Nga.

Thượng tướng Viktor Goremykin, Thứ trưởng Quốc phòng, Tổng Cục trưởng Tổng cục Chính trị Quân sự các Lực lượng vũ trang Liên bang Nga chủ trì buổi lễ.

Cùng tham dự Lễ khánh thành, có Thượng tướng Alexander Fomin, Thứ trưởng Quốc phòng Liên bang Nga; Thượng tướng Phùng Sĩ Tấn, Phó tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam; Đại sứ Việt Nam tại Liên bang Nga Đặng Minh Khôi.

Phát biểu tại buổi lễ, Đại tướng Phan Văn Giang bày tỏ xúc động khi cùng lãnh đạo Bộ Quốc phòng Liên bang Nga và các đại biểu khánh thành Đài tưởng niệm.

Đại tướng Phan Văn Giang nhấn mạnh, Bộ Quốc phòng, Quân đội nhân dân Việt Nam đánh giá cao và trân trọng cảm ơn Bộ Quốc phòng, các Lực lượng vũ trang Liên bang Nga đã xây dựng Đài tưởng niệm tại Moskva.

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại buổi lễ.

Đại tướng Phan Văn Giang nêu rõ, Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam được khánh thành tại Moskva, cùng với Đài tưởng niệm các quân nhân Liên Xô/Liên bang Nga-Việt Nam đã hy sinh vì hòa bình và ổn định khu vực tại tỉnh Khánh Hòa vừa là minh chứng của truyền thống lịch sử, vừa là biểu tượng cho những nỗ lực củng cố và làm sâu sắc quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Đại tướng Phan Văn Giang khẳng định, gần 75 năm qua, vượt qua thăng trầm của lịch sử, biến động của tình hình thế giới và khu vực, nhân dân và quân đội hai nước luôn cùng nhau vun đắp, giữ gìn và phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả, thực chất.

Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam được xây dựng ở vị trí trang trọng.

Đại tướng Phan Văn Giang bày tỏ sự kính trọng và tri ân tới các thế hệ lãnh đạo, nhân dân hai nước đã không ngừng vun đắp, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, trở thành Đối tác chiến lược toàn diện hiện nay.

Nhân dân và Quân đội nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ sự giúp đỡ chí nghĩa, chí tình, to lớn và hiệu quả mà Liên bang Nga đã dành cho Việt Nam trong công cuộc đấu tranh thống nhất đất nước, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đại tướng Phan Văn Giang và Thượng tướng Viktor Goremykin tham dự buổi lễ.

Thượng tướng Viktor Goremykin nhấn mạnh, trước sức tấn công mãnh liệt của phát xít Đức, các chiến sĩ Việt Nam đã tình nguyện tham gia trận chiến bảo vệ Moskva. Họ đã thể hiện sự dũng cảm, kiên cường, kề vai sát cánh những người lính Hồng quân Liên Xô trên chiến trường để đẩy lui những kẻ xâm lược. Sự đóng góp to lớn của họ đã góp phần làm nên chiến thắng trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại.

Thượng tướng Viktor Goremykin khẳng định sự tôn kính đối với chiến công của các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam; đồng thời tin tưởng rằng, công trình Đài tưởng niệm sẽ góp phần gìn giữ ký ức lịch sử về Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, cũng như góp phần tăng cường hợp tác và thắt chặt tình hữu nghị giữa hai nước trong thời gian tới.

Lễ dâng hoa tại Đài tưởng niệm.

Trong giai đoạn 1926-1930, một số thanh niên Việt Nam yêu nước được đồng chí Nguyễn Ái Quốc (tức Chủ tịch Hồ Chí Minh) giới thiệu đã đến Moskva học tập. Khi phát xít Đức tấn công Liên Xô, các đồng chí này gia nhập Trung đoàn quốc tế thuộc Lữ đoàn đặc nhiệm Bộ binh cơ giới (OMSBON) của Bộ Dân ủy Nội vụ Liên Xô có nhiệm vụ trấn giữ địa bàn trọng yếu kế cận Điện Kremlin.

Bộ trưởng Phan Văn Giang và Đoàn đại biểu bày tỏ xúc động khi tham dự lễ khánh thành Đài tưởng niệm.

Ngày 7/11/1941, các đồng chí đã tham gia Lễ duyệt binh lịch sử trên Quảng trường Đỏ sau đó tiến thẳng ra mặt trận. Mùa đông năm 1941-1942, các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam đã anh dũng chiến đấu bảo vệ Moskva và cùng quân dân Xô viết đánh bật lực lượng xâm lược khổng lồ của phát xít Đức ra khỏi cửa ngõ Moskva, trong đó có 3 đồng chí hy sinh tại mặt trận. Năm 1986, Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô đã truy tặng Huân chương, Huy chương cao quý đối với các đồng chí.

Năm 2020, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đề nghị phía Việt Nam phối hợp rà soát, xem xét khả năng cung cấp thêm thông tin về cá nhân và thân nhân của các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam đã tham gia chiến đấu bảo vệ Thủ đô Moskva trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai, để bổ sung vào cơ sở dữ liệu trong Bảo tàng “Con đường ký ức” thuộc Nhà thờ Chính của các Lực lượng vũ trang Liên bang Nga tọa lạc bên trong Công viên Patriot, ngoại ô Moskva.

Đài tưởng niệm khắc họa hình ảnh các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam đang chốt giữ tại vị trí phòng thủ và chiến đấu trong trận đánh bảo vệ Moskva.

Cùng với đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của thủ trưởng Bộ Quốc phòng về việc Nga đề nghị tham gia ý kiến đối với phác thảo Đài tưởng niệm các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã chỉ đạo Cục Tuyên huấn chủ trì nghiên cứu, đề xuất.

Sau đó Cục báo cáo, đề xuất thủ trưởng Bộ Quốc phòng đồng ý với phác thảo Đài tưởng niệm do phía Nga chuẩn bị. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị cùng địa phương và gia đình các chiến sĩ rà soát, lựa chọn hình ảnh, tư liệu phù hợp để cung cấp cho phía Nga qua kênh ngoại giao.

Đội duyệt binh danh dự tham gia lễ khánh thành.

Sau thời gian hai bên tích cực phối hợp trao đổi, thống nhất và phía Nga thi công, đến nay công trình Đài tưởng niệm đã hoàn thành theo kế hoạch.

Công trình được đặt tên “Những người bạn liên minh – Chiến sĩ Việt Nam”, được xây dựng trong Công viên Patriot, gồm 3 bức tượng khắc họa hình ảnh các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam đang chốt giữ tại vị trí phòng thủ và chiến đấu đến hơi thở cuối cùng trong trận đánh bảo vệ Moskva.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm trước Đài tưởng niệm.

Kết cấu nhóm nhân vật tượng đài đặt trên bệ khắc họa hình ảnh công trình phòng ngự gồm vật cản chống tăng và chống đạn. Toàn bộ công trình sử dụng nguyên liệu bằng đồng.

Tại buổi lễ, Đại tướng Phan Văn Giang đã thăm hỏi, động viên bà Lê Thị Phượng, con gái chiến sĩ Lý Phú San (Lê Phan Chăn), hiện đang sinh sống tại Moskva. Chiến sĩ Lý Phú San là một trong những chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam tham gia chiến đấu bảo vệ Thủ đô Moskva trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (1941-1945).

Đại tướng Phan Văn Giang cùng các đại biểu chụp ảnh lưu niệm với bà Lê Thị Phượng (áo xanh), con gái chiến sĩ Lý Phú San – người tham gia bảo vệ thủ đô Moskva.

Đại tướng Phan Văn Giang đã tặng bà Lê Thị Phượng lá cờ Tổ quốc với mong muốn gia đình luôn luôn hướng về quê hương, Tổ quốc và hy vọng nếu có dịp, bà và gia đình sẽ về thăm quê hương Việt Nam.