KHI BỊ XỈ NHỤC, TA NÊN LÀM THẾ NÀO?

Chuyện là mình vừa mới được nhận vào một nhà hàng ẩm thực Thổ Nhĩ Kỳ, ngày đầu tiên đi làm, mọi chuyện sẽ đều rất ổn cho đến khi có sự xuất hiện của anh Q. Vì là ngày đầu tiên đi làm, mình rất bỡ ngỡ và có nhiều điều mới mình phải học, đang rất bận và tập trung, thế mà anh Q cứ liên tục hỏi mình nhiều câu đại loại như:

+ “Em sinh năm mấy?”; “Em tên gì ?” ” Quê em ở đâu?” – anh Q vừa mới tới đã hỏi câu này, tuy anh Q và mình thuộc 2 bộ phận không có liên quan nhưng ảnh tra hỏi thông tin mình không khác gì cuộc phỏng vấn xin việc.

Vì là ngày đầu, mình chưa biết gì về mọi người cũng như anh Q nên mình vẫn trả lời từng câu hỏi rất lịch sự. Ngày đầu tiên, anh Q đã để lại cho mình ấn tượng không đẹp vì anh tra hỏi mình rất nhiều và đặc biệt là lại đi nói chuyện với mình trong lúc mình đang rất bận và có khách.

Ngày thứ hai và các ngày sau đó, anh Q ngày càng cố tình tiếp xúc với mình nhiều hơn. Ảnh hỏi mình về quê nhiều không, khi nào về quê thì có thể làm hướng dẫn viên du lịch cho ảnh, bla la… rất nhiều câu hỏi và điều này thực sự rất khiến mình khó chịu. Tối đó sau khi đi làm về, anh Q gửi lời mời kết bạn với mình, mình ban đầu nghĩ là shipper nên mình hỏi giao hàng gì, sau đó mình chợt thấy cái tên rất quen, mình vội vào nhóm nhân viên của quán và thấy có tài khoản ấy, thế là vội xoá đi tài khoản ấy. Sáng hôm sau khi đi làm, anh Q hỏi sao tự nhiên mình nhắn rồi thu hồi,mình bảo vi mình tưởng người lạ, ý mình là ban đầu vì tưởng người lạ nên mình mới nhắn tin hỏi , sau khi biết được đây là người quen mà mình không hề muốn quen – chính là anh Q -nên mình mới xoá. Có lẽ vì nói quá ít nên anh Q không hiểu, liên tục gửi lời mời kết bạn đến mình dù cho mình xoá không biết bao nhiêu lần. Mình đã hỏi anh Q rằng có chuyện gì thì nói trực tiếp với mình chứ kết bạn với mình làm gì, ảnh trả lời rằng có chuyện riêng tư muốn nói với mình. Có lẽ vì mặt anh dày hơn các lớp (layers) để truy cập vào darkweb, nên dù mình đã trả lời khéo rằng mình không kết bạn với người không phải bạn mình, anh vẫn hỏi nếu không thích thì thôi xoá tài khoản anh đi cho nhẹ lòng. Mình không dám đắc tội với các anh chị vì dù sao mình cũng chưa quen việc, cần các anh chị chỉ bày cho, hơn thế nữa mình lúc ấy vẫn chưa được mọi người khai sáng về anh nên là mình cười trừ.

Thứ bảy ngày 5 tháng 9, mình làm chung với một anh 2005 , anh ấy đi khá muộn vì bận. Mình đến quán đã gặp thấy anh Q cùng với vài anh chị phụ bếp khác. Anh Q tuy biết xấu hổ trước mọi người nhưng không biết xấu hổ trước mặt mình. Nhân lúc chỉ có một mình mình đứng quầy thanh toán ( cách bếp vốn nơi làm của anh Q 1 dãy tường), không để anh bạn 2005 đến nhìn thấy cảnh này, anh Q vội chạy lại chỗ mình, banh con mắt thật to và nói mình rằng:

“Mắt anh có bụi hay sao mà anh thấy cấn cấn, em thổi vào mắt giúp em với” – anh Q vừa banh thật to con mắt của anh ra vừa sát lại mình, cái khung cảnh mà bây giờ mình nhớ lại vẫn rất ghê sợ. Cái cảm giác 1 khuôn mặt 23 mà cứ ngỡ 32 tuổi nài nỉ mình lại gần thổi vào đôi mắt banh to thấy cả mạch và cứ nhìn chằm chằm vào mình thực sự rất ám ảnh, chính khoảnh khắc này đã làm tan biến cả những sự tôn trọng ít ỏi mà mình dành cho anh Q. Hiển nhiên mình từ chối thẳng thừng và dã tỏ rõ thái độ không thích anh khi mình xuông dưới bếp để bưng đồ ăn lên cho khách. 4 ngày liên tục bị làm phiền là chưa đủ, thêm 1 ngày nữa cho tròn 5 ngày mới là số đẹp. Nhân lúc quán vắng khách, anh Q lại hỏi mình có bồ chưa, như một phản xạ tự nhiên khi đứng trước một mối nguy , mình lập tức trả lời rằng mình có bồ rồi. anh Q không nói gì nữa bỏ đi. Tuy đã giải được hàng ngàn bài toán khó thời cấp ba nhưng có lẽ đó là câu trả lời thông mình nhất mà mình đã nảy ra trong suốt quãng đời này. 5 ngày đã khép lại sự phiền toái liên tục đến từ vị trí anh Q bởi vì trùng hợp thay, có 2 nhân viên xin vào làm, đều là nữ. Anh Q ngựa quen đường cũ,chứng nào tật nấy, liên tục bắt chuyên với 2 bạn như cái cách anh làm với mình trong những ngày đầu vậy. Cuối cùng một bạn đã xin nghỉ, chỉ còn 1 bạn- gọi là L, L rất dễ thương và cá tính, anh Q thấy L như thấy được vàng, liên tục quấy rầy L . Sở dĩ mình cũng không biết chuyện này cho đến 1 ngày đẹp trời,khi mình và L làm chung ca, anh Q bí mật nhờ mình hỏi L có bồ chưa và có thích anh Q không? Buồn của anh Q, mình chưa kịp hỏi thì chị L đã hỏi mình là “em có thấy anh Q phiền không, em lúc mới vào có bị anh Q làm như chị không? Chị ghét thằng đó v*i”. Đã lỡ hứa nên mình nhân tiện hỏi giúp anh Q luôn. Chị L dặn mình rằng nói chị có bồ rồi và không quên kèm theo câu ” người gì mà phiền thế nhỉ?” ( phiền thật). Anh Q bí mật nhờ hỏi nhưng mình bật mí câu trả lời cho tất cả mọi người. Mình vừa dứt lời thông báo chị L có boyfriend thì anh Q quay sang trách mình, bảo mình rằng “Anh giỡn thôi mà em làm thật à?”. Mình cũng chẳng buồn đôi co làm gì vì sự tôn trọng mà mình dành cho anh Q đã xuống mức âm rồi. Không chỉ có mỗi mình và L, sau vài ngày làm việc chung, cơ hội tiếp xúc với mọi người càng nhiều. Mình được một chị làm tại đó lâu nhất chia sẻ rằng anh Q gặp nhân viên mới nào cũng sát lại tán tỉnh hết, tất cả mọi người ai cũng dễ mến, riêng chỉ có anh Q bị mọi người ( đa số là nữ) không thích nhiều vì tinh nết của ảnh.

Kể từ khi mình trò chuyện với mọi người nhiều ngày càng biết scandal của anh Q với các bạn nữ. Mình lúc này biết rằng không thể nào cứ nhún nhường mãi. Có lẽ anh Q không hiểu hành động tránh xa của mình, buộc mình phải dùng đến lời nói thì anh Q mới dược khai sáng, nên là một ngày nắng đẹp, khi mình và chị quản lý xuống bếp chơi vì không có khách. Anh Q từ đâu xuất hiện thình lình sau lưng chị quản lý và tâm sự với chị rằng anh đang thích một cô bé nhỏ tuổi hơn nhưng không biết làm thế nào để tán được ẻm. Chị quản lý đùa rằng không được thì tán mình. Mình ngay lập tức nói mình CHÊ. Anh Q hỏi luôn “Sao em chê anh?” Mình cũng chẳng giấu giếm gì nữa nên mình nói thẳng trước bàn dân thiên hạ luôn :

” TẠI VÌ ANH GỚM QUÁ!”- anh Q đứng hình 10 giây sau khi nghe mình nói câu này. Anh Q không tin vào tai mình nên lúc tất cả mọi người ở bếp,chỉ có mình đang ghi sổ, anh Q chạy lại hỏi mình “Tại sao em nói anh gớm” để xác thực câu nói.

“Em xin lỗi, nhưng sự thật là anh tởm thật”- mình đã đáp lại như thế đấy.

Không biết anh Q thù mình vì mình đã làm ảnh bẽ mặt trước mặt mọi người hay là vì câu nói của mình mà sau khi mình xuống bếp để lấy đồ ăn cho khách, anh Q nói với mình như này khiến chị làm bếp cũng phải thốt lên vì sự kém duyên của ảnh:

“Em có biết nhân vật chính trong bộ phim” Cô gái xấu xí không? Em nhìn y vậy luôn đó”

Rất tiếc cho anh Q, mình chưa bao giờ xem qua phim đó nên cũng không biết nữ chính là ai mà nữ chính là người như nào? Mình đã lơ đi như thể không có sự tồn tại của anh Q. Mặc dù đã biết mình lơ đi nhưng anh Q muốn mình phải tức giận hay sao mà khi ông chủ đãi mọi người ăn kem Mixue, mình nói với các anh chị rằng kem này mình rất thích, sự kém duyên của anh lại một lần nữa trỗi dậy, cuộc trò chuyện không có anh đang rất vui vẻ, bỗng anh chen ngang trước mặt mình và thốt ” nhìn mặt em tự nhiên anh ăn mất ngon” – khiến bầu không khí đang vui trở nên im ắng hẳn. Như mọi khi, mình chẳng màng quan tâm gì đến anh Q.

Mình đang trong giai đoạn tìm hiểu chủ nghĩa Khắc Kỷ. Dành cho những ai không biết gì về chủ nghĩa Khắc Kỷ thì đây là một trường phái ở thời Hy Lạp cổ đại và mục đích của những người theo trường phái này đó là giảm nỗi đau khổ trong cuộc sống của họ. Trong một cuốn sách mình hiện đang đọc “Chủ nghĩa khắc Kỷ – phong cách sống bản lĩnh và bình thản, đại khái mình có học được một bài học như sau:

“Khi ta lơ đi sự chỉ trích của một kẻ đáng khinh – kẻ xem việc ta bẽ mặt và xấu hổ trước mặt mọi người như một niềm hân hoan lớn lao, ta đã thành công tước đi thứ niềm vui rẻ tiền mà kẻ ấy mong chờ. Sự thờ ơ trước sự tồn tại của hắn sẽ tác động ngược cơn tức giận lên người hắn vì không ai muốn sự tồn tại của mình là hư vô!”

Thật vậy, khi không xem trọng sự tồn tại của mọt người thì mọi lời nói của người ấy nhắm vào ta đều à vô tri. Nhưng giá trị này không phải cứ áp dụng vào mọi trường hợp đều trở nên đúng đắn. Như trong trường hợp của mình, đây là mâu thuẫn cá nhân,không ảnh hưởng đến bất kỳ ai. Tuy nhiên, nếu bạn là quản lý,giáo viên,… những người có 1 vị trí xã hội nhất định và quản lý một nhóm ngươi thì cần phải xem xét và đưa ra giải pháp khôn ngoan trong trường hợp một học sin hay thành viên trong nhóm đứng lên chỉ trích kịch liệt, vì nếu những người ở vị trí này áp dụng kỹ thuật trên là không quan tâm hoặc phớt lờ ý kiến người nói, những người nói này sẽ cho rằng các bạn đang nhẫn nhịn và vì thế họ sẽ càng phản đối kịch liệt, ảnh hưởng đến các thành viên khác trong nhóm và gây ra mất trật tự. Chẳng hạn như lãnh đạo của một đảng chỉ biết im lặng và thờ ơ lãnh đạm trước lời nói của những kẻ chỉ trích thì rất dễ gây ra bạo loạn bởi những kẻ này và kéo theo trường hợp chia bè phái nội bộ.

Quay lại câu chuyện của mình, thành thật mà nói, mình thấy bản thân rất may mắn khi được làm việc ở đây vì quán 12 người thì hết 10 đã là gen Z ( cả phụ bếp và phục vụ), các anh chị cực kỳ tốt bụng và vui vẻ, ông chủ là người Thổ Nhĩ Kỳ – cũng rất tốt bụng và đối xử tốt với mọi người kể cả 1 đứa chân ướt chân ráo như mình. Có lẽ mọi thứ quá ổn áp nên ông trời đã thêm vào sự xuất hiện của anh Q để tăng độ khó của game mang tên ” cuộc sống”. Dù anh Q cũng là gen Z – 2001 , đáng lẽ mình phải thấy thoải mái khi chung 1 thế hệ, thế nhưng chính hành dộng của anh đã khiến cho mình không thê nào coi trọng anh giống như các anh chị cùng thế hệ khác. Nhưng, dẫu sao đi nữa, chính nhờ anh mà mình có thể có cơ hội được thực hành một kỹ thuật của chủ nghĩa Khắc Kỷ.

Và mình cũng tự thừa nhận câu đánh giá của mình về anh Q khi ấy là không đúng, lúc đó mình nên nói như thế này:

“Hành động của anh đối với em t**quá” thay vì ” Anh t** quá. Nhìn thì có vẻ giống nhưng thực ra nghĩa sẽ khác hẳn. Câu đầu đánh giá hành động và câu sau là đánh giá về tính chất, đặc điểm. Có thể anh Q đối xử rất tốt với một người nào đó nên việc nói anh Q t** là không đúng vì dù sao mình chỉ nhìn ảnh qua lăng kính của mình. Cũng giống như việc ta không thể đánh giá một người ngủ cả ngày là lười vì biết đâu anh/cô ta đã làm việc liên tục 1 tuần và cần nghỉ ngơi ngày này để tiếp tục công viêc cho ngày hôm sau, vì vậy ta chỉ có thể nhận xét hành động của anh/cô ta lúc ấy là lười chứ không thể tùy tiện đánh giá con người anh/ cô ta.

Tóm lại, mình muốn đúc kết ra những gì học được khi mình nhận lấy sự chỉ trích của một kẻ mà mình không coi trọng:

1/ Không nên nói lại hay tỏ bất cứ thái độ gì, nó sẽ khiến kẻ đáng khinh vui mừng vì hắn nghĩ rằng lời nói của hắn có tác động đến ta.

2/ Khi nhận xét một ai đó, dù cho là người ta có không thich đi chăng nữa, không nên đánh giá bản chất con người, nên nhận xét hành động của người ấy đối với ta vì việc ta nghĩ về người ấy như thế nào chỉ là góc nhìn chủ quan bản thân mà thôi.