Một thằng bạn phù thế
Năm xưa khi còn những mùa đông, tầm tháng 11 này là rét lắm rồi. Việc thấy những cặp đùi trên phố là chuyện hiếm. Mùa đông làm không gian căng ra như màng bọc thực phẩm, mùa đông không thật sự đến, ta chui vào nó đấy chứ. Thằng bạn này ngồi cùng bàn với tôi. Nhà nó rất nghèo, nhưng tôi cũng không rõ cụ thể, chỉ là nó toát lên cảm giác của một người nghèo, thường xuyên gầy gò co ro trong áo đồng phục nhà trường – có vẻ là cái áo khoác duy nhất. Tôi ngược lại, con trai phố huyện, nhà cách trường vài mét, áo nọ áo kia, lại còn hay vuốt keo lên tóc. Nhưng nó không ác cảm với tôi như đa phần các bạn học nghèo ở các vùng quê, nó chỉ thấy tôi buồn cười. Tôi cũng có cảm giác tương tự với nó, rất thiện cảm, nhưng tôi không thấy thương hại nó, có lẽ tôi chủ động né việc chung chạ một cái nhìn ái ngại của những người thầy cô với nó. Suốt cuộc đời tôi, dù là người cả thèm chóng chán, làm việc theo cảm hứng bất thường, nhưng tôi đã làm được một việc hết sức bền bỉ: luôn luôn né những cái nhìn dễ dãi của số đông, bất kể là về đề tài gì. Cái nhìn này đã thúc đẩy tôi tìm đến văn chương.
Nó cũng là đứa chứng kiến mối tình của tôi với cô bạn ở phía bên tay trái (tức là tôi ngồi giữa). Cô bạn này có mái tóc dài, dày, điệu đà, nụ cười rất đẹp, hàm răng trắng đều. Vâng, cô bạn đó hiện là vợ tôi.
Như vậy, trong mắt nó, tôi là dạng người không những tự tin, mà còn có thể tư vấn được người khác về sự tự tin. Cho đến bây giờ đấy là sự khai phá rất oách. Về mặt sự nghiệp mà nói, thường thì sự đi lên của sự nghiệp chỉ rơi vào lúc ta nhìn đúng vào cái phúc phận sẵn có của mình – mà thường người khác sẽ nhìn thấy trước ta. Nhưng thời điểm ấy tôi không hoàn toàn là con người như vậy. Tất nhiên những điều trên chẳng có gì quan trọng trong câu chuyện này. Vấn đề là một lần nữa tôi đã không làm bạn với nó.
Có lẽ, thoảng qua sau này, tôi có nhìn thấy nó trên mạng xã hội, rồi cũng loáng thoáng nghe tin nó đã đi làm việc ở đâu đó, một công việc tầm thường. Nó lấy được vợ, nó rất trân trọng, vợ nó thì hơi coi thường nó. Nó vẫn tiếp tục lặng lẽ khom người, mang cảm giác yếu thế vào cuộc đời nhưng không muốn tìm một thương hại.
Nhưng có lẽ nó cũng không biết rằng, nó là một phản chiếu của tôi, tương tự như cách tôi phản chiếu nó: đó chính là một phần con người của tôi đang ngồi cạnh, nhút nhát nhưng nhẹ bẫng với thế gian, sinh ra đã là một sự bi kịch, nhưng dẫu sao, vì thế mà thấy tôn trọng cái việc được hiện diện dù không rõ với lý do gì, trước bảng đen phấn trắng, cạnh một kẻ mạnh hơn nhưng không bao giờ cứu giúp được mình, trong một mùa đông cuối cùng có mùi keo vuốt tóc.