Ông Trump sẽ làm gì ngay ngày đầu trở lại Nhà Trắng?

Ông Donald Trump sắp trở lại Nhà Trắng sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ năm nay, đánh bại đối thủ Kamala Harris. Trong quá trình tranh cử, ông đã đưa ra nhiều kế hoạch sẽ thực hiện ngay trong ngày đầu tái nhậm chức, ngày 20.1.2025.

ẢNH: AFP

Cách chức công tố viên đặc biệt

Nếu quay lại Nhà Trắng, ông Trump “trong 2 giây” sẽ cách chức công tố viên đặc biệt Jack Smith, người phụ trách điều tra và đã truy tố ông Trump trong 2 vụ án hình sự liên bang.

“Chúng tôi có quyền miễn trừ từ Tòa án Tối cao. Việc đó quá dễ. Tôi sẽ đuổi cổ hắn ta trong vòng 2 giây. Hắn sẽ là một trong những thứ đầu tiên bị xử lý”, ông Trump nói trong chương trình radio Hugh Hewitt Show hôm 24.10.

Ông Smith được Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland bổ nhiệm vào tháng 11.2022 để điều tra nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử của ông Trump hồi năm 2020 và việc cựu tổng thống cất giữ tài liệu mật của chính quyền tại nhà riêng sau khi rời Nhà Trắng. Ông Trump đã bị truy tố trong 2 vụ án liên quan những hành động này nhưng vụ tài liệu mật đã bị thẩm phán bãi bỏ.

Ông Trump cũng từng nói sẽ trừng phạt các công tố viên và thẩm phán giám sát những vụ án hình sự chống lại ông, theo ABC News.

Ân xá cho người bị kết tội trong vụ bạo loạn ngày 6.1

Ông Trump từng nói nếu đắc cử nhiệm kỳ 2, ông sẽ trả tự do cho một số người bị kết án vì liên quan vụ tấn công Điện Capitol vào ngày 6.1.2021, những người bị cho là “phải đi tù oan”. “Tôi có ý định ân xá cho nhiều người trong số họ. Tôi không thể nói là tất cả nhưng một số người có lẽ đã bị mất kiểm soát”, ông Trump viết trên mạng xã hội hồi tháng 3.

Tính đến đầu tháng 10, hơn 1.530 người đã bị truy tố tại tòa án liên bang vì liên quan vụ bạo loạn ngày 6.1.2021, trong đó hơn phân nửa đã nhận tội, theo Bộ Tư pháp Mỹ. Có gần 1.000 vụ tấn công cảnh sát trong vụ bạo loạn năm đó, khi người biểu tình xông vào tòa nhà quốc hội để cản trở quá trình chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden trước ông Trump.

ẢNH: REUTERS

Trục xuất hàng loạt và thẻ xanh cho cử nhân

Trong quá trình tranh cử, ông Trump nhiều lần tuyên bố sẽ triển khai kế hoạch vây bắt và trục xuất người nhập cư bất hợp pháp tại Mỹ ngay ngày đầu nhậm chức.

“Ngay ngày 1, tôi sẽ khởi động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử Mỹ để tống bọn tội phạm ra ngoài. Tôi sẽ cứu các thành thị đã bị xâm chiếm và chúng ta sẽ tống những tên tội phạm nguy hiểm và khát máu đó vào tù, rồi đuổi chúng khỏi nước ta nhanh nhất có thể”, ông Trump nói tại sự kiện ở New York hồi tháng 10.

Theo đó, ông sẽ sử dụng lực lượng hành pháp địa phương và Vệ binh Quốc gia để tìm người nhập cư bất hợp pháp trên khắp cả nước. Theo ước tính, có khoảng 11 triệu người đang sinh sống tại Mỹ mà không có giấy tờ cư trú hợp pháp.

Chi phí để trục xuất 1 triệu người nhập cư không có giấy tờ tại Mỹ mỗi năm được ước tính là hơn 88 tỉ USD và hơn 10 năm là 967,9 tỉ USD, theo báo cáo của tổ chức phi lợi nhuận Hội đồng Di trú Mỹ.

Trong khi đó, ông Trump lại có một đề xuất chính sách “trọng dụng nhân tài” khi nói sẽ mở rộng chương trình thị thực (visa) H-1B cho lao động nước ngoài và sẽ “tự động” cấp thẻ xanh (giấy phép thường trú cho người không phải công dân Mỹ) cho các sinh viên nước ngoài tốt nghiệp tại Mỹ.

H-1B là visa không định cư của Mỹ dành cho những người lao động nước ngoài có kỹ năng chuyên môn cao. Visa này cho phép các công ty tại Mỹ thuê nhân viên nước ngoài cho các vị trí yêu cầu trình độ học vấn cao, thường là bằng cử nhân hoặc cao hơn trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, kỹ thuật, khoa học, y tế, tài chính và nhiều ngành khác. Quá trình xin visa H-1B được đánh giá là cạnh tranh và phức tạp. Mỗi năm, có một mức hạn ngạch về số lượng visa H-1B được cấp.

“Những người tốt nghiệp tốp đầu của lớp, họ không thể thỏa thuận với công ty vì họ không nghĩ là sẽ có thể ở lại nước ta. Việc đó sẽ chấm dứt vào ngày đầu nhiệm kỳ của tôi. Thật đáng buồn khi chúng ta mất những người từ (Đại học) Harvard, MIT (Viện Công nghệ Massachusetts), từ những trường tốt nhất”, ông nói hồi tháng 6.

Chính sách đối ngoại của ông Trump

Ông Trump tuyên bố trong ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng sẽ thực hiện chính sách đối ngoại “đặt lợi ích của Mỹ lên trên hết”, có phần khác biệt với chính quyền tiền nhiệm vốn nhấn mạnh tầm quan trọng của các liên minh quốc tế và ủng hộ Ukraine trong xung đột với Nga.

Ông tuyên bố sẽ chấm dứt xung đột tại Ukraine trước khi nhậm chức dù không nói rõ kế hoạch. Về NATO, ông từng cảnh báo sẽ không bảo vệ thành viên nào trong liên minh trong trường hợp họ bị tấn công nếu nước đó không chi ngân sách quốc phòng đủ mức cam kết. Để đề phòng, quốc hội Mỹ năm ngoái thông qua luật ngăn tổng thống rút Mỹ khỏi NATO nếu chưa được cơ quan lập pháp phê chuẩn.

Ngoài ra, ông Trump còn nói về nhiều ý định sẽ triển khai trong ngày đầu tái nhậm chức như chấm dứt “sự tàn bạo” của Green New Deal, chương trình chính sách công nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu do các nghị sĩ Dân chủ đề xướng. Ông cũng hứa sẽ dừng các dự án điện gió ngoài khơi và sẽ thúc đẩy sản xuất dầu mỏ, bãi bỏ một số quy định về tiêu chuẩn phát thải đối với các nhà sản xuất xe.

Ngoài ra, trong cuộc phỏng vấn hồi năm ngoái, ông từng nói đùa về việc sẽ không bao giờ lạm dụng quyền lực để báo thù bất kỳ ai, “ngoại trừ ngày đầu tiên”. Khi được đề nghị làm rõ phát ngôn, ông Trump nói ý ông là sẽ đóng cửa biên giới và muốn khoan dầu nhiều hơn.