Thành phố Hải Phòng mở rộng nội thị để tạo đà phát triển mạnh mẽ hơn

(Xây dựng) – Ngày 30/5, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn đã chủ trì cuộc họp lấy ý kiến của các Bộ, ngành về 3 nội dung: Rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hải Phòng theo tiêu chí đô thị loại I, đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến thành lập quận An Dương và khu vực quận Hồng Bàng mở rộng.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp.

Thành lập quận An Dương, mở rộng quận Hồng Bàng

Trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Hải Phòng đã nỗ lực hết mình trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng đô thị và đạt được những kết quả vượt bậc trên các lĩnh vực kinh tế – xã hội, luôn đạt mức tăng trưởng bình quân cao.

Hải Phòng là thành phố cảng, cửa chính ra biển quan trọng của nước ta, là đầu mối giao thông quan trọng vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, trên hai hành lang – một vành đai hợp tác kinh tế Việt Nam – Trung Quốc; là trung tâm kinh tế – khoa học – kỹ thuật tổng hợp của Vùng duyên hải Bắc bộ và là một trong những trung tâm phát triển của vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và cả nước.

Trong khi đó, huyện An Dương được định hướng nằm trong khu vực phát triển đô thị công nghiệp công nghệ cao, hình thành một khu dân dụng lớn và khu đào tạo, nghỉ dưỡng ở cửa ngõ thành phố 2 về phía Tây, Tây Bắc. Sau nhiều năm thực hiện chủ trương thu hút đầu tư, đến nay hệ thống mạng lưới các Khu công nghiệp trên địa bàn huyện ngày càng phát triển.

Trong giai đoạn đến năm 2025, huyện An Dương dự kiến triển khai mở rộng quy mô Khu công nghiệp Tràng Duệ, hình thành Khu công nghiệp An Hưng – Đại Bản. Sự phát triển và hoạt động mạnh mẽ của các khu công nghiệp đã tạo ra nguồn việc làm ổn định, giải quyết nguồn lao động dư thừa và thu hút nguồn lao động từ các khu vực lân cận, góp phần quan trọng trong quá trình thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện.

Cục trưởng Cục Phát triển đô thị Trần Quốc Thái đóng góp ý kiến tại cuộc họp.

Theo Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/01/2019 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 23/11/2022 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 09/NQ/ĐH của Đảng bộ thành phố và các văn bản pháp lý khác nêu rõ mục tiêu: Đến năm 2025, thành phố Hải Phòng cơ bản hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; đạt các tiêu chí đô thị loại I và huyện An Dương thành đơn vị hành chính quận trước năm 2025.

Đối với quận Hồng Bàng, đây là quận trung tâm thành phố Hải Phòng, có vị trí độc đáo cả về kinh tế và quân sự với đồng bằng Bắc bộ. Đây cũng là cửa ngõ giao thông đường thủy, sắt, bộ của thành phố, nối liền với Thủ đô Hà Nội, tỉnh Quảng Ninh tạo thành khu tam giác phát triển kinh tế “Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh” phía Bắc Việt Nam đã được Chính phủ quy hoạch.

Vị trí địa lý đặc thù của quận thuận lợi cho phát triển kinh tế dịch vụ thương mại, du lịch, tài chính, viễn thông công nghệ thông tin, phát triển các ngành công nghiệp, có công nghệ kỹ thuật cao như công nghiệp đóng tàu và sửa chữa tàu biển, luyện, cán thép, sản xuất cáp ngầm điện cao thế, hoá chất…

Theo quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính tại Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/05/2016 và được được sửa đổi, bổ sung tại Nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15 ngày 21/09/2022 Ủy ban Thường vụ Quốc hội: Tiêu chuẩn của quận có quy mô dân số từ 150.000 người trở lên, diện tích tự nhiên 35km2 trở lên, số phường trực thuộc có từ 10 đơn vị trở lên.

Như vậy, quận Hồng Bàng hiện nay có quy mô dân số, diện tích tự nhiên và số đơn vị hành chính trực thuộc không đảm bảo quy định về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hải Phòng Lê Anh Quân tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành.

Ngày 02/12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1516/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch thành phố Hải Phòng thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, tại định hướng sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong phương án quy hoạch hệ thống đô thị đã nêu rõ, đến năm 2025, thành phố Hải Phòng cần hoàn thành việc “điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp huyện để mở rộng quận Hồng Bàng…”.

Do đó, thành phố Hải Phòng đang xây dựng kế hoạch mở rộng quận Hồng Bàng trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên, quy mô dân số của quận Hồng Bàng và thêm 3 xã An Hồng, An Hưng, Đại Bản của huyện An Dương, từ đó đảm bảo tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, số đơn vị hành chính trực thuộc của quận theo quy định.

Nói tóm lại, việc lập 3 báo cáo: Báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hải Phòng theo tiêu chí đô thị loại I (dự kiến mở rộng khu vực nội thị sang huyện An Dương); Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến thành lập quận, thành lập phường tại huyện An Dương; Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng khu vực quận Hồng Bàng và khu vực mở rộng, là việc làm cần thiết, đáp ứng nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân huyện thành phố Hải Phòng.

Việc lập các báo cáo sẽ giúp đánh giá đúng vị thế, thực tiễn phát triển của thành phố Hải Phòng, quận Hồng Bàng và huyện An Dương, tạo đà đầu tư mạnh mẽ hơn nữa, phát huy những yếu tố tiềm năng, phát triển kinh tế – xã hội của thành phố trong tương lai, góp phần xây dựng trật tự, văn minh đô thị thành phố Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung.

Thống nhất số liệu, rà soát kỹ nội dung mở rộng nội thị

Theo Báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hải Phòng theo tiêu chí đô thị loại I, Phạm vi đề xuất đánh giá là toàn bộ địa giới hành chính thành phố Hải Phòng, bao gồm 7 quận và 8 huyện, tổng diện tích 1.526,44km2; dân số toàn đô thị khoảng 2,4 triệu người. Trong đó, khu vực nội thị có diện tích tự nhiên 369,58km2, quy mô dân số khoảng 1,2 triệu người. Khu vực ngoại thị có diện tích 1.156,86km2, quy mô dân số khoảng 1,2 triệu người.

Bản đồ địa giới hành chính đô thị Hải Phòng.

Đối chiếu với các tiêu chí, tiêu chuẩn tại Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 ngày 21/09/2022 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/05/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, thành phố Hải Phòng (với khu vực nội thành dự kiến mở rộng) theo tiêu chí đô thị loại I đạt 85,45 điểm.

Tuy nhiên, “thành phố Hoa phượng đỏ” vẫn có 6 tiêu chuẩn chưa đạt, đó là thu nhập bình quân đầu người so với cả nước; Tỷ lệ tăng dân số; Mật độ đường giao thông đô thị tính đến đường có bề rộng mặt đường ≥14m; Đất cây xanh sử dụng công cộng khu vực nội thành, nội thị bình quân đầu người; Tỷ lệ tuyến phố văn minh đô thị; Khu chức năng đô thị, khu đô thị mới được quy hoạch, thiết kế theo mô hình xanh, ứng dụng công nghệ cao, thông minh.

Trong khi đó, khu vực dự kiến thành lập quận An Dương đạt 22/25 tiêu chuẩn. 3 tiêu chuẩn chưa đạt bao gồm: Tỷ lệ hồ sơ thủ tục hành chính được xử lý qua dịch vụ công trực tuyến toàn trình; Tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; Công trình xanh. Khu vực dự kiến thành lập 10 phường đều đạt từ 11/13 tiêu chuẩn trở lên.

Khu vực quận Hồng Bàng và khu vực mở rộng đạt 22/25 tiêu chuẩn, 3 tiêu chuẩn chưa đạt bao gồm: Trường trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia; Tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; Công trình xanh. Khu vực 3 xã dự kiến thành lập phường (từ huyện An Dương sáp nhập vào) đều đạt từ 10/13 tiêu chuẩn trở lên.

Theo báo cáo thẩm định của Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng), Báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị thành phố Hải Phòng theo tiêu chí đô thị loại I đảm bảo cơ sở pháp lý, trình tự và thủ tục lập Đề án đúng theo quy định của pháp luật, phù hợp với các quy hoạch đô thị, chương trình phát triển đô thị đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, có tiếp thu ý kiến của các Bộ, ngành, Hội và Hiệp hội.

Tuy nhiên, Cục Phát triển đô thị cũng đề nghị thành phố Hải Phòng chỉnh sửa Đề án nhằm đảm bảo thống nhất số liệu trong Thuyết minh và Tờ trình trước khi báo cáo kết quả thẩm định để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Ngoài ra, thành phố Hải Phòng cũng phải rà soát chất lượng đô thị loại I do phạm vi nội thành đã thay đổi khi một phần nội thành (thuộc đảo Vũ Yên) sẽ chuyển về thành phố Thủy Nguyên đang được dự kiến thành lập.

Cục trưởng Cục Phát triển đô thị Trần Quốc Thái lưu ý các nội dung về đầu tư phát triển đô thị gắn với biển, quan tâm đào tạo nhân lực ngay tại địa phương, rà soát các quy hoạch phân khu…

Vụ Pháp luật (Văn phòng Quốc hội) lưu ý về về tiến độ thực hiện Đề án và khắc phục, nâng cao các tiêu chuẩn còn yếu như thu nhập bình quân đầu người, quy mô dân số và chất lượng đô thị.

Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) và Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị thống nhất số liệu của hồ sơ, đặc biệt là rà soát số liệu về dân số và diện tích tự nhiên. Bộ Công thương lưu ý rà soát tiêu chuẩn về số lượng công trình thương mại trên địa bàn.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị rà soát, phân loại hệ thống các di tích để chấn chỉnh công tác quản lý văn hóa và du lịch tại địa phương. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị thành phố có giải pháp cụ thể nhằm đảm bảo tiến độ khắc phục các tiêu chuẩn chưa đạt và tìm kiếm giải pháp về nguồn lực phát triển

Bộ Công an lưu ý thành phố Hải Phòng cần phối hợp chặt chẽ với ngành Công an để cập nhật số liệu dân cư, đồng thời xem xét bổ sung quỹ đất để xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân theo quy định của Luật Nhà ở.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị làm rõ nội dung về xây dựng Nông thôn mới kiểu mẫu. Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam lưu ý việc nâng cấp hệ thống xử lý nước thải, bổ sung thêm cây xanh, phát triển mô hình đô thị xanh, rà soát hệ thống giao thông và quản lý tốt thị trường bất động sản. Tổng hội Xây dựng Việt Nam lưu ý về nội dung công trình xanh tại địa phương.

Bản đồ địa giới hành chính dự kiến mở rộng quận Hồng Bàng và sắp xếp, thành lập các phường thuộc quận.

Thay mặt chính quyền địa phương, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hải Phòng Lê Anh Quân đã tiếp thu các ý kiến đóng góp tại cuộc họp và giải trình một số nội dung về thống nhất số liệu thống kê trong Đề án, lộ trình khắc phục các tiêu chuẩn chưa đạt, nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đô thị, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu… Phó Chủ tịch Thường trực thành phố Hải Phòng cam kết sẽ chỉ đạo các đơn vị có trách nhiệm sớm chỉnh sửa, hoàn thiện Đề án theo góp ý của các Bộ, ngành.

Bản đồ phương án địa giới hành chính thành lập quận An Dương và các phường.

Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn đánh giá cao sự chuẩn bị công phu, bài bản khi lập Đề án và tinh thần cầu thị của thành phố Hải Phòng trong công tác sắp xếp đơn vị hành chính. Thứ trưởng khẳng định việc mở rộng nội thị là điều tất yếu đối với một thành phố có tiềm năng và lợi thế phát triển lớn như Hải Phòng.

Toàn cảnh cuộc họp lấy ý kiến về sắp xếp đơn vị hành chính của đô thị Hải Phòng.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng đề nghị thành phố Hải Phòng quan tâm khắc phục các tiêu chuẩn còn chưa đạt và xây dựng định hướng phát triển cụ thể cho tương lai.

Số liệu trong Đề án cần được hoàn thiện theo đúng quy định của pháp luật, nguồn gốc dữ liệu phải rõ ràng, chính thống. Nhưng trong trường hợp không có số liệu thống kê chính thống, Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến thành lập quận An Dương và khu vực quận Hồng Bàng mở rộng có thể sử dụng số liệu của cơ quan chuyên môn.

Thứ trưởng yêu cầu thành phố làm rõ hơn nội dung mở rộng nội thị của đô thị Hải Phòng liên quan đến việc thành lập thành phố Thủy Nguyên. Ngoài ra, Đề án cũng phải rà soát các nội dung về đường giao thông, diện tích tự nhiên, quy mô dân số… đồng thời nghiên cứu kỹ các giải pháp, nguồn lực hoàn thiện các tiêu chuẩn chưa đạt. Mặt khác, thành phố Hải Phòng còn phải lưu ý tốc độ đô thị hóa, tỷ lệ đô thị hóa, đẩy mạnh phát triển công nghiệp, đảm bảo thu nhập cho người dân.