Tháo gỡ khó khăn, tạo nguồn lực phát triển thị trường bất động sản, nhà ở

(Xây dựng) – Chiều 8/10, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS).

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS. (Ảnh: CP)

Tham dự Hội nghị có lãnh đạo, đại diện các Bộ: Quốc phòng, Công an, Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Văn phòng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan, một số Ủy ban của Quốc hội (Kinh tế, Pháp luật)… cùng lãnh đạo 63 tỉnh, thành phố tại các điểm cầu.

Chưa địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền

Tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS có liên quan chặt chẽ, mật thiết đến việc triển khai các nhiệm vụ, dự án cụ thể phục vụ phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng. Mục tiêu là tháo gỡ khó khăn, đề ra một số chủ trương, chính sách mới để tạo nguồn lực phát triển, trong đó có thị trường BĐS, bảo đảm chế độ chính sách về nhà ở.

Do đó, xuất phát từ yêu cầu giải quyết vướng mắc trong thực tiễn, khơi thông các động lực, phát huy các nguồn lực đất đai, vốn cho phát triển kinh tế – xã hội của đất nước; từ nguyện vọng của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; kiến nghị của các Tỉnh ủy, Thành ủy, UBND các tỉnh, thành phố về việc cần thiết có hiệu lực sớm Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS và Luật Các tổ chức tín dụng, Chính phủ đã báo cáo Bộ Chính trị và trình Quốc hội và được sự đồng thuận cao của Quốc hội cho phép có hiệu lực sớm trước 05 tháng.

Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội, doanh nghiệp… đã cùng làm, cùng tham gia, cùng thống nhất trong xây dựng các nghị định, quyết định, thông tư để đưa các luật vào thực tiễn cuộc sống.

Thời gian qua, Chính phủ đã cùng với các địa phương xây dựng, ban hành đồng bộ các văn bản theo thẩm quyền 15 Nghị định và 02 Quyết định của Thủ tướng (trong đó Luật Đất đai 10 Nghị định, 01 Quyết định; Luật Nhà ở 03 Nghị định, 01 Quyết định; Luật Kinh doanh BĐS 02 Nghị định; nếu tính cả Nghị định sửa đổi Nghị định số 156/2018/NĐ-CP có hướng dẫn Điều 248 Luật Đất đai thì đã hoàn thành 16 Nghị định); không có thông tư nào bị chậm ban hành.

Tính đến ngày 07/10/2024, chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương chưa ban hành văn bản nào để triển khai thực hiện.

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm trong việc chậm ban hành các quyết định theo thẩm quyền; mức độ ảnh hưởng ra sao đến phát triển kinh tế – xã hội trên địa bàn, việc huy động nguồn lực đất đai, vận hành của thị trường bất động sản; việc thực hiện cơ chế, chính sách về nhà ở…

Trong đó, các địa phương cần đề xuất rõ những khó khăn, vướng mắc cần Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng tháo gỡ, giải quyết. Các Bộ, ngành, cơ quan phải có trách nhiệm chung tay hướng dẫn các địa phương tháo gỡ, giải quyết, cùng tăng tốc để hoàn thành việc ban hành các văn bản thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, đáp ứng yêu cầu hết sức cấp bách, cần thiết của cuộc sống nhằm tháo gỡ khó khăn, đưa ra những chính sách tốt hơn.

Ban hành văn bản triển khai Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS đảm bảo đúng tiến độ

Báo cáo về việc triển khai thi hành Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh BĐS 2023, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt việc tổ chức thi hành Luật nhất là việc ban hành các văn bản quy định chi tiết, gồm: Quyết định số 19/QĐ-TTg về danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp 6; Công điện số 53/CĐ-TTg về việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS và Luật Các tổ chức tín dụng; Công điện số 79/CĐ-TTg về việc tổ chức triển khai có hiệu quả việc thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh báo cáo tình hình triển khai Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh BĐS 2023 tại Hội nghị. (Ảnh: CP)

Thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành 02 Luật theo thẩm quyền, cụ thể: Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 837/BXD-QLN gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở số 27/2023/QH15; Văn bản số 1464/BXD-QLN gửi Bộ Công an, Văn bản số 1465/BXD-QLN gửi Bộ Quốc phòng về việc triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao tại Luật Nhà ở năm 2023.

Bên cạnh đó, ngày 22/4/2024, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 1674/BXD-QLN gửi Bộ Tài chính, Văn bản số 1667/BXD-QLN gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc triển khai thi hành Luật Kinh doanh BĐS số 29/2023/QH15.

Đồng thời, Bộ Xây dựng tiếp tục có Văn bản số 5047/BXD-QLN ngày 28/8/2024, Văn bản số 5455/BXD-QLN gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai thi hành Luật Nhà ở số 27/2023QH15, Luật Kinh doanh BĐS số 29/2023/QH15.

Về kết quả ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, đối với văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, theo nhiệm vụ được giao, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành 05 Nghị định và 01 Quyết định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS đảm bảo đúng tiến độ, cụ thể: Nghị định số 94/2024/NĐ-CP về xây dựng, quản lý và sử dụng hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS; Nghị định số 95/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023; Nghị định số 96/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Kinh doanh BĐS 2023; Nghị định số 98/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; Nghị định số 100/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023 về phát triển, quản lý nhà ở xã hội; Quyết định số 11/2024/QĐ-TTg về tiêu chuẩn diện tích và định mức trang thiết bị nội thất nhà ở công vụ.

Đối với văn bản thuộc thẩm quyền ban hành của các Bộ, ngành, về phía Bộ Xây dựng, Bộ đã ban hành Thông tư số 04/2024/TT-BXD hướng dẫn về chương trình khung đào tạo, bồi dưỡng kiến thức hành nghề môi giới BĐS; Thông tư số 05/2024/TT-BXD quy định chi tiết một số điều Luật Nhà ở; Quyết định số 891/QĐ-BXD công bố các thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực nhà ở (12 thủ tục); Quyết định số 907/QĐ-BXD công bố các thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực kinh doanh BĐS (06 thủ tục). Các văn bản trên được ban hành đảm bảo đúng tiến độ.

Về phía các Bộ, ngành có liên quan, đến thời điểm hiện tại, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa ban hành hoặc chưa sửa đổi, bổ sung các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành 02 Luật trên.

Về phía các địa phương, tính đến ngày 07/10/2024, theo báo cáo nhanh của các địa phương về việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành thì hiện có 13 địa phương ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật Nhà ở, gồm: Lào Cai, Lai Châu, Bắc Ninh, Phú Thọ, Yên Bái, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nam, Hải Dương, Đà Nẵng, Bình Định, Tây Ninh, Cà Mau; 50 địa phương chưa ban hành…

Đối với công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS và các văn bản hướng dẫn thi hành, ngày 15/8/2024, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến để quán triệt, phổ biến các nội dung của Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS năm 2023, các văn bản quy định chi tiết 02 Luật này (gồm 05 Nghị định của Chính phủ, 01 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 02 Thông tư của Bộ Xây dựng) và các quy định của pháp luật đất đai có liên quan đến việc phát triển nhà ở, kinh doanh BĐS, với sự tham dự của đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Xây dựng; đại diện lãnh đạo UBND cấp tỉnh, đại diện Sở, ngành chức năng của 63 tỉnh, thành phố; đại diện các Hiệp hội và các đơn vị liên quan.

Ngoài hình thức tập huấn tập trung, một số địa phương cũng đã tổ chức tập huấn cho các cán bộ, công chức cấp tỉnh, cấp huyện, cấp phường và các doanh nghiệp kinh doanh BĐS đang hoạt động trên địa bàn (Lai Châu, Bắc Kạn, Bắc Giang, Hà Nam, Hải Phòng).

Nhiều địa phương hiện cũng đang chuẩn bị tổ chức các Hội nghị tập huấn tại địa phương (Thái Bình, Nam Định, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh, Lâm Đồng, Đồng Nai…). Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục thực hiện tập huấn tại một số địa phương.

Để tổ chức triển khai đồng bộ các quy định của Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS, Bộ Xây dựng kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành theo nhiệm vụ được giao tại 02 Luật trên.

Chủ động đôn đốc, hướng dẫn địa phương triển khai thi hành Luật Đất đai

Trước đó, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cũng đã báo cáo tình hình xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024. Theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, triển khai Luật Đất đai năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 222/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đất đai số 31/2024/QH15. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương tập trung xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật, tuyên truyền, phổ biến, bố trí nguồn lực để tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân (bên phải). (Ảnh: VGP)

Bộ TN&MT đã có nhiều văn bản chủ động đôn đốc, hướng dẫn địa phương tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai. Trong đó, để đôn đốc các địa phương khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật theo thẩm quyền, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ TN&MT đã quyết định thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành về tình hình tổ chức triển khai thi hành Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS.

Đối với nhiệm vụ xây dựng các văn bản thuộc thẩm quyền của các cơ quan Trung ương, Chính phủ, các Bộ, ngành đã tập trung mọi nguồn lực để khẩn trương xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai kịp thời ban hành và có hiệu lực đồng thời với Luật gồm: 10 Nghị định của Chính phủ, 01 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 06 Thông tư của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành theo thẩm quyền.

Bộ TN&MT đã ban hành Quyết định số 2124/QĐ-BTNMT về việc công bố thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai thuộc phạm vi chức năng quản lý Nhà nước của Bộ.

Đối với nhiệm vụ xây dựng các văn bản thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương, với 59 nội dung được Luật Đất đai năm 2024 và các Nghị định hướng dẫn thi hành giao quy định chi tiết, đến nay, đã có 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành một số văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai.

Tuy nhiên, chưa có địa phương nào ban hành đầy đủ các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền. Một số địa phương chưa ban hành văn bản nào để triển khai thực hiện. Trong 50/63 tỉnh, thành phố đã ban hành văn bản thì chỉ có tỉnh Hải Dương ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật. Các địa phương còn lại nội dung ban hành chủ yếu liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư, quy định về hạn mức giao đất, công nhận quyền sử dụng đất, điều kiện tách thửa hợp thửa…

Hiện có 13 tỉnh, thành phố chưa ban hành văn bản gồm Cao Bằng, Ninh Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đăk Nông, Tiền Giang, Cần Thơ, Bạc Liêu, Cà Mau, Phú Yên, Bình Phước và An Giang.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cũng đề cập về điều chỉnh bảng giá đất để tiếp tục áp dụng đến ngày 31/12/2025; công tác đấu giá quyền sử dụng đất… Đồng thời, Bộ TN&MT kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo một số nội dung liên quan.

Cụ thể, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, tập trung nguồn lực, khắc phục khó khăn…; quan tâm chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi hành Luật Đất đai có hiệu quả tại địa phương; chuẩn bị tốt các điều kiện về nguồn lực, cơ sở hạ tầng thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai để xây dựng bảng giá đất theo quy định của Luật Đất đai 2024…

Ngoài ra, các địa phương khi tổ chức đấu giá đất phải công khai quy hoạch, điều chỉnh bảng giá đất, công khai đối tượng bỏ cọc nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để trục lợi, thổi giá, gây nhiễu loạn thị trường BĐS. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các cơ quan quản lý Nhà nước và đối tượng sử dụng đất…