The Art of Loving
Bạn đã bao giờ tự hỏi: Tại sao yêu lại khó đến vậy? Tôi từng ngồi hàng giờ, suy ngẫm về những mối quan hệ đã qua. Những khoảnh khắc vui vẻ xen lẫn đau khổ, những kỳ vọng không được đáp lại, và cả những hiểu lầm không thể tháo gỡ. Mỗi lần như vậy, tôi tự hỏi: “Liệu mình đã sai ở đâu? Hay tình yêu vốn dĩ đã là một điều không thể hoàn hảo?”
Chúng ta đều lớn lên với những hình ảnh lý tưởng về tình yêu: những ánh mắt lấp lánh trong những bộ phim lãng mạn, những lời thề nguyền mãi mãi. Nhưng thực tế thì khác. Khi phải đối diện với những hiểu lầm, tổn thương và những kỳ vọng không được đáp lại, tình yêu bỗng hóa thành một bài toán khó mà không ai dạy chúng ta cách giải.
Erich Fromm, trong cuốn sách kinh điển The Art of Loving, đã đặt ra một câu hỏi táo bạo: “Liệu tình yêu thương có phải là nghệ thuật?” Và nếu đúng, thì giống như bất kỳ nghệ thuật nào khác, nó cần sự hiểu biết và thực hành. Ông cho rằng tình yêu không phải là thứ bạn có được từ người khác, mà là một kỹ năng bạn cần học để phát triển. Điều này mở ra một hành trình khám phá: làm thế nào để chúng ta học yêu thương trong một thế giới ngày càng xa cách?
Tác giả và cuốn sách:
The Art of Loving không chỉ là một cuốn sách về tình yêu đôi lứa, mà còn là một bản hướng dẫn sâu sắc về cách yêu thương trong mọi khía cạnh cuộc sống: tình yêu gia đình, tình yêu bản thân, và tình yêu nhân loại. Tác phẩm này không chỉ giúp ta hiểu rõ hơn về bản chất của tình yêu, mà còn đưa ra các phương pháp cụ thể để phát triển khả năng yêu thương một cách sâu sắc và ý nghĩa hơn.
Fromm bắt đầu bằng việc đặt ra một câu hỏi cơ bản: Tại sao con người lại khao khát yêu thương? Câu trả lời của ông là: sự chia cách. Là con người, chúng ta ý thức sâu sắc về sự tồn tại cá nhân – một ý thức vừa là món quà, vừa là gánh nặng. Chúng ta cảm thấy mình bị tách biệt khỏi thế giới, khỏi những người xung quanh, và thậm chí, khỏi chính bản thân mình.
Fromm lý giải rằng sự cô đơn này không chỉ là một trạng thái mà chúng ta phải đối mặt, mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy chúng ta tìm kiếm tình yêu. Sự chia cách khiến chúng ta khao khát một sự kết nối sâu sắc hơn – không chỉ để thoát khỏi nỗi cô đơn, mà còn để tìm thấy ý nghĩa trong sự tồn tại của chính mình. Tuy nhiên, vấn đề nảy sinh khi chúng ta hiểu sai hoặc bóp méo ý nghĩa của sự kết nối.
Fromm cảnh báo rằng tình yêu không thể là một giải pháp tức thời hay một cảm xúc thoáng qua. Nó không phải là thứ chúng ta tìm kiếm để lấp đầy khoảng trống, mà là một hành trình bền bỉ, nơi sự cam kết và nỗ lực đóng vai trò cốt lõi. Tình yêu không chỉ là cách để vượt qua sự cô đơn, mà còn là cơ hội để khám phá và phát triển bản thân qua sự kết nối sâu sắc với người khác.
Sai lầm trong cách hiểu về tình yêu:
Fromm chỉ ra rằng kiểu tình yêu này, mà ông gọi là “tình yêu thị trường,” không hề bền vững. Nó đặt nền tảng trên sự thỏa mãn nhu cầu cá nhân, thay vì sự cam kết và lòng trắc ẩn. Những mối quan hệ dựa trên tình yêu thị trường thường tồn tại như một hợp đồng ngầm – hai bên đáp ứng nhu cầu của nhau nhưng không thực sự hiểu hay gắn kết với bản chất sâu xa của người kia. Khi nhu cầu thay đổi hoặc khi một bên không còn “đủ giá trị,” mối quan hệ dễ dàng tan vỡ.
Fromm nhấn mạnh rằng tình yêu không thể là một trạng thái bị động, nơi chúng ta “rơi vào tình yêu” (falling in love). Thay vào đó, nó phải là một hành động chủ động, một quá trình đòi hỏi sự cam kết, trách nhiệm, và hiểu biết sâu sắc về bản thân cũng như về người khác. Tình yêu chân chính không phải là cảm giác ngẫu nhiên xuất hiện mà là kết quả của sự lựa chọn có ý thức – lựa chọn để yêu, để vun đắp, và để phát triển mối quan hệ.
Tình yêu thật ra không phải là một thứ gì đó mà ta “có” hay “sở hữu.” Nó là một trạng thái liên tục của sự trở thành – một hành trình mà trong đó, chúng ta không chỉ tìm cách hiểu người khác, mà còn tìm thấy chính mình qua sự gắn bó và đồng hành. Tình yêu chân chính, như Fromm mô tả, là nền tảng để chúng ta vượt qua sự cô lập và tìm thấy ý nghĩa thực sự của cuộc sống.
Tình yêu – Một nghệ thuật:
Để thực sự yêu, ta phải bắt đầu từ việc hiểu rằng yêu không đơn thuần là cảm xúc. Tình yêu là hành động, là quyết định mỗi ngày chọn ở lại, thấu hiểu, và xây dựng. Yêu thương không chỉ là để nhận, mà còn là để cho đi một cách tự nguyện và chân thành. Nhưng để làm được điều này, ta cần có sự trưởng thành trong tâm hồn – khả năng nhìn nhận chính mình một cách trung thực và đối diện với những hạn chế của bản thân.
Hơn nữa, nghệ thuật yêu thương đòi hỏi ta phải từ bỏ cái tôi ích kỷ. Khi ta yêu ai đó, điều quan trọng không phải là họ có đáp ứng được kỳ vọng của ta hay không, mà là cách ta giúp họ phát triển và hạnh phúc theo cách riêng của họ. Tình yêu không thể tồn tại khi chỉ tập trung vào việc nhận lại, mà cần có sự cân bằng giữa cho và nhận, giữa tự do cá nhân và sự gắn kết.
