Trump 2024: Return of the Jedi
Tháng mười một 9, 2024
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 đã kết thúc với chiến thắng vang dội của Donald Trump, người sẽ trở thành Tổng thống thứ 47 (và cũng là thứ 45) của nước này. Trump giành được 312 phiếu đại cử tri, vượt xa đối thủ Kamala Harris, người chỉ đạt 226 phiếu. Trump cũng trở thành tổng thống thứ 2 (sau Grover Cleveland) đắc cử hai nhiệm kỳ tổng thống không liên tiếp. Nhiều người so sánh ba cuộc bầu cử gần nhất – nơi Donald Trump đại diện cho Đảng Cộng Hòa – với ba phần ra đầu tiên trong series phim Star Wars: A New Hope – The Empire Strikes Back – Return of the Jedi. Cuộc bầu cử giờ đã kết thúc, bên thắng cuộc ăn mừng chiến thắng, bên thua thì tiếc nuối, đau khổ, gào thét. Tạm bỏ qua những cảm xúc nhất thời sang một bên, và tạm bỏ qua điều hiển nhiên là Trump không phải một Jedi (???), tôi tự hỏi, chúng ta có thể rút ra được những điều gì từ sau cuộc bầu cử này?
Nền chính trị phân cực của Mỹ
Điều nổi bật và dễ nhận thấy sau cuộc bầu cử này là sự phân cực sâu sắc trong nền chính trị Mỹ. Nó được phản ánh rất rõ ở bản đồ dự đoán kết quả bầu cử, được vẽ ra khi phiếu bầu còn chưa được kiểm.
Donald Trump được dự đoán giành ít nhất 230 phiếu ở các bang nhà của Đảng Cộng Hòa, trong khi Harris được dự đoán giành ít nhất 226 phiếu ở các bang nhà của Đảng Dân Chủ. Với việc chỉ cần 270 phiếu là giành chiến thắng, hai ứng cử viên – khi chưa kiểm phiếu – đã cầm chắc tới 84 – 85% cột mốc cần thiết. Điều này giống như bạn xem một cuộc thi chạy 100m giữa hai vận động viên, nhưng họ không bắt đầu ở vạch xuất phát, mà họ đứng ở vạch … 85m. Bạn đã bao giờ thấy một cuộc thi chạy nào kỳ lạ như thế chưa?
Về mặt đường lối chính trị, hai đảng phái lớn là Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân chủ hiện đang tồn tại trong tình trạng đối đầu gay gắt, với những quan điểm chính trị hoàn toàn trái ngược dường như không thể dung hoà. Thử điểm qua diễn ngôn của hai phe trong các vấn đề nổi cộm nhất:
– Trong vấn đề nạo phá thai, một bên cáo buộc bên kia là giết trẻ em; ngược lại, bên kia cáo buộc bên này là kiểm soát thân thể của người phụ nữ.
Việc hợp tác giữa hai đảng vì thế trở nên vô vọng. Rõ ràng, làm sao chúng ta có thể hợp tác với những kẻ mà ta cho là phân biệt chủng tộc, kẻ phản bội đất nước, kẻ giết trẻ em hay kẻ muốn biến phụ nữ thành nô lệ cho được!
Cứ thế cứ thế, hết chủ đề này đến chủ đề khác lướt qua tai người nghe mà không đọng lại bất kỳ một điều gì có ý nghĩa, cũng chả có bất kỳ vấn đề nào được giải quyết. Sau mỗi cuộc tranh luận là cỗ máy media của cả hai bên được khởi động, họ cắt ghép thành những clip còn ngắn hơn, 15s, 30s, để … tiếp tục bôi xấu và tấn công cá nhân. Nói cách khác: họ nói chỉ để họ thắng mà thôi. Hậu quả thứ hai của một nền chính trị phân cực, đó là hai phe không còn khả năng để nói chuyện và hiểu nhau nữa.
Vậy thì cái “giá” ở đây còn bao gồm những gì nữa? Có lẽ phải dành cả một bài viết riêng cho nội dung này, nhưng những điều hiển hiện mà ai cũng nhìn thấy là Đảng Dân Chủ đã tìm đủ mọi cách để loại Donald Trump ra khỏi cuộc đua Tổng Thống để thậm chí ông còn không có cơ hội thua trong một cuộc bầu cử chính thức. Họ sử dụng Department of Justice để kiện tụng Trump liên tục trong suốt 2 năm. Họ đưa ra những cáo buộc vô căn cứ rằng Trump đã kích động nổi dậy (incite insurrection) trong sự kiện bạo loạn đồi Capitol năm 2021 nhằm đưa tên Trump ra khỏi lá phiếu (điều cuối cùng thì đã bị phủ nhận bởi Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ – SCOTUS).
Ơn Chúa phù hộ, Donald Trump đã vượt qua cả 2 lần chết hụt, một lần nữa trở thành người lãnh đạo nước Mỹ, người lãnh đạo của thế giới tự do.
Tác hại của nền chính trị phân cực không chỉ dừng ở 3 điểm đó, Nhưng đâu mới là giải pháp cho sự phân cực chính trị 2 đảng phái này? Chắc hẳn sẽ cần một bài viết khác để giải quyết vấn đề đầy rắc rối nêu trên. Trong hiểu biết hạn hẹp của mình, tôi cho rằng ở khía cạnh đảng phái, không có bất kỳ giải pháp nào cả, mà nó là một kết quả tất yếu của một nền chính trị tự do, nơi mà các đảng nhỏ buộc phải khắc nhập để tìm kiếm chút cơ hội chính trị. Chúng ta đã và vẫn đang quan sát thấy lưỡng cực ở nhiều nước khác – như tại Anh là cuộc đấu Conservative vs Labour, tại Canada là Conservative vs Liberal, tại Australia là Labor vs Liberal. Điều theo tôi có thể được thay đổi, không phải ở khía cạnh đảng phái, mà là ở khía cạnh cá nhân. Những người dù theo đảng phái nào, thì đều có những mối lo đời thường như cơm áo gạo tiền cả. Ít khi hai cá nhân mâu thuẫn nhau ở mức độ ý thức hệ. Khi bạn vào siêu thị mua một đôi giày, bạn không quan tâm người bán giày là Dân Chủ hay Cộng Hoà. Vì thế, nếu có giải pháp, thì đó là giải pháp sao cho ở mức độ cá nhân, con người có thể thoải mái hợp tác với nhau trong hầu hết các hoạt động bình thường của cuộc sống.
Chưa hết, Đảng Cộng Hòa còn giành chiến thắng giòn giã ở cả hai viện Quốc Hội. Tại Thượng Viện, cho đến nay Đảng Cộng Hoà đã giữ chắc 53 ghế, chiếm đa số. Tại Hạ Viện, mặc dù chưa hoàn toàn kiểm phiếu xong, Đảng Cộng Hoà cũng đang dẫn trước với khoảng cách 211 – 199, và được dự kiến sẽ giành thêm khoảng 11 ghế nữa để vượt qua mức đa số 218 ghế. Đảng Cộng Hòa kiểm soát 2 viện sẽ giúp cho Trump có nhiều không gian hơn để triển khai các chính sách của mình trong ít nhất là 2 năm tới.
Một trong những yếu tố khiến nhiều người tôn trọng Donald Trump là ông ấy có một gia đình tuyệt vời. Trump có những người con (trai, gái, dâu, rể đủ cả) trưởng thành, không chỉ thông minh, tài năng, mà còn rất đoàn kết giúp cha mình tranh cử, thể hiện đó là một gia đình hết sức hoà thuận. Các con của Trump đều có sự nghiệp riêng và đều rất thành đạt, bên cạnh đó, họ còn là những người vợ/chồng và cha mẹ rất trách nhiệm. So với những gia đình chính trị gia khác, như Clinton (hãy hỏi Monica), Obama (con gái hút cỏ), Joe Biden (con trai Hunter vừa nghiện vừa phá) hay Kamala Harris (không có con), gia đình Trump cho thấy sự thành công rõ rệt, một điều hiếm hoi trong thế giới chính trị phức tạp. Tạm bỏ qua cái ghế tổng thống, thì Trump vẫn là một người đàn ông thành đạt, một người chủ gia đình, người chồng, người cha, người ông hạnh phúc và có một gia đình đáng mơ ước đối với bất kỳ ai.
Lời đầu tiên, tôi khẳng định rằng J.D. Vance là một người cực kỳ cực kỳ thông minh. Khả năng hùng biện của Vance ít nhất là ngang với những chính trị gia giỏi ăn nói hàng đầu trong vài chục năm trở lại đây, như Barack Obama, Bill Clinton, Emmanuel Macron hay Justin Trudeau. Vance xứng đáng được đánh giá còn cao hơn một bậc, vì luôn phải “chơi game ở chế độ khó”. Thứ nhất, Vance không có cái đặc quyền màu da như Obama, trái lại Vance thuộc nhóm bị identity politics đặt ở hạng thấp nhất với combo đàn ông + da trắng + theo đạo Thiên Chúa. Thứ hai, những “chiến trường mồm” mà Vance chiến đấu là những nơi coi Vance mặc định là kẻ thù, đó là mainstream media cánh tả như CNN hay MSDNC, đầy những kẻ thích bới mới, đặt bẫy, hở ra câu nào là bị cắn câu đó mà thậm chí không hở còn bị xuyên tạc, đặt điều. Thứ ba, Vance nhiều lần vào thế phải bảo vệ những phát biểu của Trump, người thường xuyên “cho mồm đi chơi xa”. Nhưng Vance vượt qua hết, ngay kể cả những câu hỏi rất khó, như là bình luận về “childless cat lady”, về việc Trump cáo buộc gian lận bầu cử năm 2020, hay như “they are eating cats and dogs” chẳng hạn.
Đây là một trong những bài phát biểu đầu tiên của Vance, thực hiện trên Ted, rất đáng để nghe.
Không khó để hiểu vì sao Vance được Trump lựa chọn. Nên nhớ, bang nhà Ohio của Vance giờ đã được coi là một thành trì Cộng Hoà rồi. Trump chọn Vance không vì phiếu đại cử tri, mà hoàn toàn là vì khả năng của Vance. Cách Vance áp đảo hoàn toàn bộ máy truyền thông của phe cánh tả, bao gồm luôn cả cuộc tranh luận với Walz, và không biết bao nhiêu cuộc phỏng vấn đầy thù địch khác, trong khi thậm chí không cần sử dụng đến phong cách “đanh đá” của Trump, mà vẫn cao cao tại thượng, đầy thuyết phục mà vẫn gần gũi, là việc mà ngay cả Trump cũng không thể làm được.
Vì sao Donald Trump chiến thắng Harris ?
Có nhiều yếu tố góp phần vào chiến thắng của Trump. Trong đó, có thể kể tới 4 năm tệ hại của Biden và Harris: kinh tế tệ hại dẫn tới lạm phát, chính sách nhập cư ồ ạt dẫn tới bất ổn xã hội và tội phạm gia tăng là những yếu tố chủ chốt. Đảng Dân Chủ có một chiến dịch tranh cử tồi tệ: lúng túng trong việc giữ hay bỏ Biden, bỏ rồi cũng không biết chọn ai thay thế, không dám tổ chức primary để đảng viên được lựa chọn ứng viên. Khi Harris được chỉ định thì lại chọn running mate là Walz thay vì Josh Shapiro, dẫn tới mất luôn Pennsylvania. Ngược lại, Trump có chiến lược tranh cử hợp lý, chính sách thoáng về kinh tế và rắn về nhập cư đánh vào các điểm yếu của cả Biden và Harris. Không những chọn được phó tướng Vance thông minh, Trump còn thành công lôi kéo được rất nhiều nhân vật chính trị có sức ảnh hưởng lớn, đang theo đường lối trung dung hoặc từng theo cánh tả, giờ ngả về phía mình: Robert F. Kennedy Jr. và Tulsi Gabbard đều từng là thành viên Đảng Dân Chủ, Dr Phil và Joe Rogan cũng là các commentator trung lập có thâm niên và tên tuổi. Thậm chí những nhân vật nước ngoài nổi bật như Dr Jordan B. Peterson, Konstantin Kisin hay Piers Morgan cũng lên tiếng ủng hộ Trump. Cuối cùng, Elon Musk mua lại X, biến X thành mạng xã hội lớn nhất, bảo đảm Trump có một kênh tự do ngôn luận để “cân” với mainstream media cánh tả và có thể truyền tải thông điệp của mình. Đó là những lý do chính dẫn tới chiến quả ngoạn mục này.
Tôi muốn bổ sung thêm một lý do nữa, mà theo tôi rất quan trọng nhưng ít người nhắc tới, đến từ chính hai ứng cử viên của chúng ta, Trump và Harris. Harris chắc chắn phải thua, vì đó là một người vô cùng giả tạo. Trump nhiều khiếm khuyết, nhưng ít ra ông ấy dám nói thật. Nếu Trump trúng cử, chắc chắn Trump sẽ là người điều hành nước Mỹ, còn nếu Harris trúng cử, không ai biết ai sẽ là người thực sự lãnh đạo nước Mỹ.
Còn Harris thì sao? Từ lúc trở thành ứng viên của Đảng Dân Chủ, tất cả các cuộc phỏng vấn của Harris đều được mớm lời trước. Rally thì đọc theo teleprompter, mà khi teleprompter hỏng thì đứng hình luôn không biết nói gì. Rally nào cũng từng ấy câu nói, động tác tay, cử chỉ lặp đi lặp lại như được diễn tập từ trước. Đi Town Hall lý ra là để trả lời chất vấn của cử tri với những câu hỏi không chuẩn bị trước, thế quái nào vẫn có teleprompter nhắc vở. Điều đó chứng tỏ tất cả những cái chúng ta thấy ở Harris chỉ là những màn trình diễn chứ không phải những gì thực sự có trong đầu. Nói cách khác, Harris chỉ là một con rối. Nếu Harris lên làm tổng thống, sẽ không ai biết người nào đang thực sự điều hành nước Mỹ. Những kẻ đó sẽ đứng sau tấm màn nhung, thả sức múa may với những sợi dây và không phải chịu bất kỳ một trách nhiệm nào cả.