Về tránh bão, nhiều tàu cá Quảng Ngãi không có chỗ trú

(Xây dựng) – Bão chồng bão, hàng nghìn ngư dân Quảng Ngãi tất tả đưa tàu cá về bờ tìm nơi tránh trú. Nhưng, rất nhiều chủ tàu đã không tìm được chỗ neo trú đảm bảo an toàn.

Ghi nhận của Phóng viên Tin tức xây dựng mới nhất tại Cảng neo trú tàu thuyền Tịnh Hòa (Thôn Hòa Thuận, xã Tịnh Hòa, thành phố Quảng Ngãi) vào sáng 12/11 cho thấy, tàu thuyền ken đặc khiến khu neo trú không còn một chỗ trống.

Đây là một trong 3 cảng neo trú tàu thuyền của Quảng Ngãi, bên cạnh Lý Sơn (đảo Lý Sơn) và Mỹ Á (thị xã Đức Phổ).

Hạ tầng nghề cá này được đầu tư và đưa vào khai thác từ năm 2008, được thiết kế để phục vụ nhu cầu tránh trú bão cho đội tàu cá 350 chiếc, công suất từ 250CV trở xuống.

Hơn 15 năm kể từ ngày vận hành chính thức, hạ tầng khu neo trú không đổi trong khi đội tàu cá của địa phương tăng cả về số lượng, lẫn kích thước và mã lực… nên không thể đáp ứng nổi nhu cầu khi thiên tai xảy đến.

Việc quá tải tại đây đã tái diễn nhiều năm. Chủ tàu có phần bất an khi phương tiện đậu san sát và không thể nhúc nhích, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, mất an toàn khi neo trú.

Luồng dẫn vào khu vực cảng cá kết hợp, hậu cần nghề cá bị “phong toả” khiến tàu cá của ngư dân không thể tiếp cận, bán hải sản khi về bờ tránh bão.

Tàu cá trị giá tiền tỷ, là sản nghiệp, là thành quả của cả đời tích góp, vay mượn của chủ tàu là sinh kế của hàng chục gia đình thuyền viên. Để tự bảo vệ tài sản, từng tàu đã tổ chức chằng buộc, kê đệm chống va đập giữa các tàu để tránh hư hao.

Khu neo trú quá tải, chật chội và không đủ sức chứa khiến việc ra – vào khi tránh bão và trở lại ngư trường của tàu thuyền gặp nhiều trở ngại, mất nhiều thời gian và chi phí.

Quá trình tổ chức các phương án sắp xếp, bố trí chỗ neo trú tàu của Ban Quản lý khu neo đậu cũng gặp nhiều khó khăn.

Về đến bờ khi khu neo đậu đã kín chỗ, nhiều tàu cá của ngư dân đành phải đậu vật vạ ngay cửa.

Luồng lạch đã bồi lắng nay thêm phần chật chội vì tàu cá đậu gần như bịt kín cửa, chiếm hơn nửa luồng.

Không được neo trong vùng nước bố trí cho việc đậu tàu, không được kè chắn sóng bảo vệ, không thể tiếp cận hệ thống trụ neo, phao neo… nhưng cả trăm chủ tàu đành chấp nhận vì không còn lựa chọn nào khác.

Cả trăm tàu thuyền lớn, nhỏ đậu la liệt ngay trên luồng, tiện đâu neo đó.

Để giải bài toán trên, đồng thời hình thành khu dịch vụ hậu cần nghề cá, góp phần phát triển kinh tế – xã hội địa phương, dự án “Nâng cấp, mở rộng khu neo đậu tránh trú bão kết hợp Cảng cá Tịnh Hòa” được đề xuất và phê duyệt triển khai.

Dự án do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt, có tổng mức đầu tư 460 tỷ đồng; trong đó ngân sách Trung ương do Bộ này quản lý là 400 tỷ đồng.

Dự án có tổng diện tích đất và mặt nước mở rộng 72ha. Thực hiện trong giai đoạn từ năm 2023 – 2027. Sau khi hoàn thành sẽ bảo đảm cho trên 1.000 tàu cá có công suất đến 800CV neo đậu, đáp ứng các tiêu chí Cảng cá loại I theo quy định.

Dự án được giao về cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư. Đến thời điểm hiện tại, công tác lựa chọn nhà thầu cho 17 gói thầu đã hoàn thành. Tuy nhiên, cả tiến độ lẫn giải ngân của dự án hiện đang rất chậm, không đạt yêu cầu.

Nguyên nhân khiến dự án thừa nguồn lực, nhưng không thể triển khai thi công trên thực địa là do gặp vướng mắc trong quá trình bồi thường, giải phóng mặt bằng các hồ tôm của người dân. Nhiệm vụ này thuộc trách nhiệm của UBND thành phố Quảng Ngãi.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi Hồ Trọng Phương cho hay, tổng kế hoạch vốn được giao cho dự án đến nay gần 132 tỷ đồng, đã giải ngân hơn 47 tỷ đồng. Riêng trong năm 2024, dự án được bố trí hơn 60 tỷ đồng, đến nay chỉ giải ngân 5,5 tỷ đồng, đạt 9,2% kế hoạch. Dự kiến đến tháng 12/2024 sẽ giải ngân đạt 33,7 tỷ đồng.

“Vì vẫn còn trong thời gian thực hiện nên phần vốn của Bộ bố trí trong năm 2024 sẽ không bị thu hồi. Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp với UBND thành phố Quảng Ngãi để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, phê duyệt giá đất cụ thể”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ngãi nói và cho hay, ưu tiên hàng đầu của dự án hiện nay là giải phóng mặt bằng chứ không phải giải ngân; có mặt bằng thuận lợi, chủ đầu tư sẽ lập tức chỉ đạo nhà thầu tăng tốc thi công.

Để thực hiện gói thầu thi công xây lắp theo hợp đồng đã ký kết với chủ đầu tư, liên danh nhà thầu đã huy động lượng lớn xe máy, thiết bị và vật tư đến chân công trường… nằm chờ sẵn nhưng không thể triển khai rầm rộ. Trong bối cảnh bị bó hẹp công địa, nhà thầu đã tổ chức gia công tại chỗ hàng trăm cấu kiện bê tông, kiến tạo đường công vụ để sẵn sàng cho các phương án thi công khi có mặt bằng.

Đại diện Liên danh nhà thầu cho biết, đã xây dựng phương án cụ thể để ngay khi tiếp cận được mặt bằng sạch, sẽ tranh thủ thời tiết thuận lợi để tổ chức tăng mũi và thi công ngày đêm, nhằm bù trừ phần khối lượng bị chậm trễ do vướng mặt bằng, gia tăng sản lượng và giải ngân.

Tại buổi đối thoại với ngư dân các địa phương ven biển trên địa bàn tỉnh diễn ra mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân nhấn mạnh, tỉnh sẽ làm rõ trách nhiệm của ai, của ngành nào trong việc để chậm trễ khi triển khai dự án này. “Cảng có cơ hội được mở rộng gấp đôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã bố trí vốn và yêu cầu phải giải ngân, nhưng mình lại triển khai quá chậm. Do đó, sau này, trách nhiệm thuộc về ai, tỉnh sẽ làm rõ”, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi quả quyết.